وبلاگ

وقوع رنسانس و انقلاب صنعتی از چندین جهت زندگی جوامع بشری را متحول ساخته و در نهایت تمدن امروزی را با تنوع و تکثر بی‌نظیری ایجاد کرد. اگرچه سیر و سیاحت از آرزوهای دیرین بشر بوده است، ولی وجود موانعی چون ابتدایی بودن وسایل حمل و نقل، طول مدت سفر و عدم وجود امنیت در راهها، مسافرت را به مواقع ضروری منحصر کرده بود. یکی از بارزترین آثار انقلاب صنعتی، ایجاد امکانات پیشرفته حمل و نقل بوده است که باعث گردیده تا مسافرت با راحتی، امنیت و سرعت بیشتری همراه شود. همچنین دستیابی انسان به تکنولوژی‌های پیشرفته، اوقات فراغت را افزایش داده است، در نتیجه افراد فرصت بیشتری جهت ارضاء امیال خود، نظیر سیر و سیاحت پیدا کرده‌اند. از طرفی فشار ناشی از شهرنشینی، لزوم ایجاد تنوع و تحرک را در زندگی جوامع صنعتی نشان می‌دهد و این‌ها خود می‌توانند عواملی باشند در جهت توسعه و تکامل توریسم در عصر حاضر. امروزه بسیاری از کشورهای جهان، کم و بیش به صنعت توریسم توجه دارند.

زیرا مهمترین تأثیر توریسم در اقتصاد جهانی، ایجاد درآمد و اشتغال‌زایی است. به طوری که کارشناسان تخمین زده‌اند، گردشگری (توریسم) به عنوان بزرگترین صنعت جهان، 4/3 تریلیون دلار ارزش دارد و این میزان جوابگوی 1/10% محصولات ناخالص جهانی است و 6/10% هزینه اشتغال‌زایی در جهان را تأمین می‌کند (منشی‌زاده، 1376 : 41).

1-2- تعریف مسأله و بیان سؤال اصلی تحقیق:

دشواریهای زندگی شهرنشینی، آلودگی هوا و آلودگی های صوتی، خستگی ناشی از كار در مشاغل شهری، تكراری و یكنواخت بودن شرایط زندگی در شهر و دیگر عوامل مشابه، انسان شهرنشین را وادار می كند تا برای رفع خستگی و استراحت به طبیعت پناه ببرد (رضوانی،1379: 41).

توریسم با پیروی از فلسفه حیات مدار و تكیه بر ارزشهای ذاتی و درونی، از طریق حفاظت از عرصه های طبیعی، انتفاع جوامع محلی، تقوبت ویژگی خرده فرهنگ‌ها، فراهم آوری فرصت‌های آموزشی و یادگیری، تقویت اشتغال زایی و جلوگیری از مهاجرت، التزام به مصرف كمتر منابع تجدید ناپذیر، فراهم آوری فرصت‌های مشاركت‌های محلی، آموزشهای زیست محیطی و به عبارتی تركیب مناسب توسعه و حفاظت از محیط زیست و میراث های فرهنگی، پایداری را امكان پذیر   می سازد. با توجه به مطالب فوق، مقوله توریسم به عنوان راهكاری برای تأمین منافع زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، چه در سطح ملی و چه در سطح محلی، مورد توجه قرار گرفته است (شاکری،1383: 84). توریسم امروزه در کانون توجه تصمیم گیران و تصمیم سازان حوزه برنامه ریزی و امور اجرایی قرار گرفته است، و بسیاری از کشورهای جهان با درایت و دوراندیشی و ساماندهی علمی، از امکانات بالقوه این صنعت (توریسم)، بهره قابل توجهی برده اند. براساس آمار منتشره از سوی سازمان جهانی جهانگردی، شمار جهانگردان از رقم سالیانه 625 میلیون نفر در اوایل قرن 21، به 6/1 میلیارد نفر در سال 2020 خواهد رسید و نیز درآمد صنعت جهانگردی از 445 میلیارد دلار در سال 2000، به رقمی افزون بر 2 تریلیون دلار در سال 2020 خواهد رسید (فتحی،1380: 123).

تنوع جاذبه های تاریخی و فرهنگی، طبیعی و همچنین طیف متنوعی از آداب و رسوم و شیوه های معیشتی چند هزار ساله منطبق با شرایط اقلیمی، از جمله معیشت کوچ نشینی، از پشتوانه های توریستی ایران به حساب می آید. با وجود پتانسیل های ذکر شده، مطابق آمار سازمان جهانی جهانگردی، کشور ایران فقط 09/ درصد از تعداد و 06/ درصد از درآمدهای گردشگری در دنیا را به خود اختصاص داده است (نشریه بازاریابی، 1378: شماره 3). این نکته با توجه به پتانسیل جاذبه های گردشگری ایران، رقم اندکی را شامل می شود. بنابر این به نظر می رسد که گردشگری در ایران، با کم توجهی روبرو می باشد (امیری،1383: 35). یکی از راهکارها برای گسترش صنعت توریسم، شناسایی هر چه بهتر مناطق مختلفی که پتانسیل توریسم را دارند و برنامه ریزی دقیق جهت امکان سنجی این مناطق به لحاظ قدرت جذب توریست و ایجاد گردشگاه‌های مختلف و امکانات زیربنایی است. این پژوهش نیز شناسایی و امکان‌سنجی جاذبه های توریستی یکی از مناطق مستعد کشور (شهرستان كهگیلویه و از جمله بافت تاریخی بلاد شاپور دهدشت، در استان کهگیلویه و بویراحمد)، در جهت گسترش توریسم و بهره برداری بهتر از آن را مد نظر دارد.

استان کهگیلویه و بویراحمد سرزمینی با وسعت 16264 کیلومتر مربع می باشد و از دو منطقه سردسیری و گرمسیری تشکیل شده است. آثار تاریخی، جنگل‌های متراکم، چشم انداز زیبای قلل و ارتفاعات، رودخانه ها، چشمه سارها، آبشارها، دریاچه ها، تالاب ها، مناطق حفاظت شده با تنوع جانوری و گیاهی غنی و همچنین عشایر و ایلات مختلف با آداب و رسوم خاص، از توان‌های محیطی منطقه برای جذب توریست هستند (مجله مسافران،1381: 62).

 هدف اصلی این پژوهش، معرفی جاذبه های توریستی  شهرستان كهگیلویه و از جمله مجموعه تاریخی بلاد شاپور دهدشت، در استان کهگیلویه و بویراحمد، و امکان سنجی آنها در جهت گسترش توریسم، و در گامی دیگر، نقشی كه این صنعت می‌تواند در جهت برون رفت از محرومیت، و همچنین توسعه منطقه داشته باشد، است. نظر به اینكه مطالعه موردی ما در این تحقیق، مجموعه تاریخی بلاد شاپور دهدشت به عنوان یك جاذبه توریستی می باشد، لذا، سعی بر آن است تا این مجموعه را از همه جوانب و زوایا مورد بررسی قرار دهیم، و موانع و راهكارها را در جهت گسترش توریسم در این منطقه، شناسایی كنیم. در واقع، این پژوهش درصدد پاسخگویی به پرسش‌های زیر است:

• چرا با وجود پتانسیل‌های قوی در زمینه توریسم (از جمله بلاد شاپور دهدشت) در کهگیلویه، این منطقه از توسعه به دور بوده است؟
• گسترش گردشگری، چه تأثیری در بهبود وضع امکانات و خدمات زیربنایی و رفاهی و در مجموع توسعه منطقه دارد؟
• رشد توریسم تا چه میزان در ایجاد اشتغال در منطقه مذکور تأثیر دارد؟

 

1-3- ضرورت انجام تحقیق:

امروزه در چارچوب طرح‌های آمایشی یا کالبدی، اعم از ملی، منطقه‌ای یا محلی، توریسم به عنوان یکی از ابزارها و مؤلفه‌های مهم توسعه و محرومیت‌زدایی به شمار می‌رود.[1] توریسم از مهمترین عوامل عمران ناحیه‌ای به شمار می‌رود و فعالیتی است ارزآور و متعادل‌کننده که موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه شده و توزیع عادلانه درآمد و همچنین اشتغال‌زایی را به همراه دارد و … لذا، باتوجه به موارد فوق و نیازهای رورافزون انسان شهرنشین به محیط‌های تفریحی و استراحت‌گاهی و بالاتر از همه، جابجایی میلیون‌ها جهانگرد در طول سال، لزوم پژوهش در مسایل توریسم و امکانات مربوط به آن در یک منطقه بیشتر احساس می‌شود (شکوهی، 1353 : 17).

منطقه کهگیلویه، نمونه‌ای روشن از چنین وضعیتی است. این منطقه به خاطر پاره‌ای از محدودیت‌های طبیعی و انسانی که در طول تحقیق به آن پرداخته خواهد شد، در آینده تکافوی تأمین نیازهای جمعیت ساکن خویش را ندارد، اما بخش گردشگری می‌تواند منبعی مهم، نوپا و جدید برای جمعیت آن به شمار آید و آینده روشن را برای این منطقه فراهم سازد. با در نظر گرفتن مجموع پتانسیل‌های صنعت توریسم در کهگیلویه (از جمله بلاد شاپور دهدشت) و باتوجه به اینکه کشاورزی و دامداری منطقه به دلیل شرایط خاص طبیعی و از میان رفتن بخش عظیم مراتع، در بلندمدت پاسخگوی معیشت مردم این منطقه نخواهد بود، صنعت توریسم می‌تواند با امکانات بالقوه و فراوانش، افق تازه و

 امیدبخش را در توسعه منطقه فراهم آورد.

لذا، ما در این تحقیق برآنیم تا در راستای یافتن پاسخ به سؤالات ذیل تلاش نماییم. با شناسایی تنگناها و توان‌های موجود، جایگاه صنعت توریسم و اثرات آن را بر توسعه و تحول منطقه مورد مطالعه، تبیین نموده و راهکارهایی را برای توسعه توریسم در منطقه کهگیلویه مطرح نماییم.

 

1-4- سؤال تحقیق

همان‌طور كه در صفحه پیشین گفته شد، این تحقیق در پی پاسخ گفتن به پرسش‌هایی است كه اگر در یك پرسش كلی متبلور یابد، به‌صورت زیر خواهد بود:

گسترش توریسم در شهرستان كهگیلویه چه نقشی در توسعه منطقه داشته است؟

پاسخ به پرسش فوق، در واقع یافتن راهكارهایی است كه می‌تواند فرآیند توسعه منطقه‌ای را تحول بخشد.

 

1-5- اهداف تحقیق

مهمترین هدف توسعه توریسم داخلی و خارجی، توسعه اقتصادی – اجتماعی نواحی مقصد است (Sharplei,J And Richard, 1997. PN: 40 ). زیرا مهمترین تأثیر توریسم در اقتصاد محلی و منطقه ای، این نواحی، ایجاد درآمد و اشتغال، و ایجاد انگیزه ماندگاری در مناطق می باشد. به طور كلی می توان اهداف مورد نظر این پژوهش را به شرح زیر بیان نمود:

• بررسی و شناخت تأثیرات گسترش توریسم در توسعه منطقه.
• تعیین جایگاه فعلی صنعت توریسم و نقش آن در توسعه منطقه.
• بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها.
• ارائه الگوئی بهینه از توریسم و معرفی آن به عنوان استراتژی جدید توسعه منطقه ای.

 

1-6- مطالعات انجام شده در این خصوص (سوابق موضوع)

مسعود تقوایی و محمد علی شاپورآبادی (1381: 253)، در تحقیقی تحت عنوان« توسعه منطقه برخوار اصفهان، از طریق گسترش توریسم »، تلاش می‌كنند تا مزایای صنعت توریسم، و نقش آن در ایجاد اشتغال و توسعه صنایع دستی، و همچنین نقش تعاون در مشاركت و توسعه را بررسی كرده، و سپس جاذبه های توریستی منطقه از جمله قالی بافی، صنایع دستی، جاذبه های كویری و غیره را معرفی نموده و در نهایت، ضمن ارائه یك الگو برای ایجاد و توسعه صنعت توریسم از طریق تشكیل تعاونی ها، موجبات توسعه منطقه را فراهم آورد. در این تحقیق به این نتیجه رسیده اند كه منطقه برخوار اصفهان و از جمله روستاهای آن، برای رشد كشاورزی صنعتی، در كوتاه مدت، دچار موانع زیادی است، اما از نظر منظره طبیعی، صنایع دستی، تولیدات قدیمی و سنتی و آثار باستانی، توان جذب تعداد زیادی سیاح و جهانگرد را دارد.

طرح جامع گردشگری در ایران(1352)؛ این طرح در بهمن 1352 تهیه شده است و بر این تفكر می باشد كه رشد توریسم چه از نظر كمی و چه از نظر كیفی، ممكن می باشد. بدین ترتیب این طرح، محور نقشی است كه بخش توریسم طی سالهای آتی در ایران بازی كرده و می‌كند. منابعی كه تجهیز نموده، دفاتر ارضی كه احتیاج داشته و امنیت اقتصادی كه بوجود می آورد، از جمله مواردی است كه در این طرح مطرح شده است. همچنین این طرح بر فراهم نمودن تسهیلات و تجهیزات كافی، هم از نظر كیفی و هم از نظر كمی برای جهانگردان تأكید می كند. در نهایت، در این طرح، بر لزوم توسعه زیربناها و ساختارهای حمل و نقل به عنوان كلید هر بازار جهانگردی و توسعه صنعت هتلداری، میزبانی، آژانس های مسافرتی، تورگردان ها و مدیریت، در تمام سطوح (عالی، میانه و عادی ) تأكید شده است.

عبدالحمید ابراهیمی (1376: 492) در مقاله ای تحت عنوان «تأثیر صنعت توریسم بر متغیرهای اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی ایران»، با تأكید بر ویژگی های فرهنگی و ارزشی ایران، بر لزوم بررسی عوامل اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی در توسعه پایدار صنعت توریسم و مدیریت بازاریابی استراتژیكی تأكید می كند، و بیان می دارد كه برای نیل به توسعه متوازن، مزایا و هزینه های این متغیرها باید درنظر گرفته شوند. علاوه بر این در این مقاله سعی شده است تا تعداد زیادی از مقیاس های كنترلی به عنوان استاندارد، مقررات و خط مشی ها در سطح محلی و منطقه ای بیان گردد. همچنین آثار مثبت و منفی صنعت توریسم به لحاظ اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی در ایران، در این مقاله مورد توجه قرار داده شده كه به طور خلاصه می توان به موارد زیر اشاره نمود؛ آثار مثبت: افزایش درآمد ارزی كشور، افزایش اشتغال و درآمد، حفاظت از میراث فرهنگی كشور، تبادل و تعامل فرهنگی، توسعه موزه ها، تئاترها و تسهیلات فرهنگی، حفاظت از منابع طبیعی، بهبود كیفیت محیط زیست و … و آثار منفی: تعارض بین افراد بومی و گردشگران، افزایش آلودگی هوا، آلودگی مناظر، ضایعات در مناطق مورد بازدید، آسیب رساندن به مكان های تاریخی و باستانی و سایر موارد.

حسن بیك محمدی (1379: 86) در تحقیقی تحت عنوان « نگرشی برآثار اقتصادی جهانگردی با نگاهی به ایران»، مطرح می كند كه با اینكه بیش از 150 سال از برگزاری نخستین تور سیاحتی در لندن نمی گذرد، این فعالیت توانسته است طی چندین دهه، جایگاه قابل توجهی در مبادلات اقتصادی- اجتماعی ملل، احراز نماید و امروزه به یكی از بزرگترین تحولات اجتماعی در تاریخ بشریت تبدیل گردد. در این تحقیق كه با استفاده از روش توصیفی و اسنادی تهیه شده، اهمیت صنعت توریسم و آثار اقتصادی آن در دنیا و ایران را تجزیه و تحلیل كرده و به این نتیجه می رسد كه كشور ایران با با وجود برخورداری از تمدن كهن و آثار تاریخی غنی و جاذبه های متعدد فرهنگی و طبیعی، استفاده چندانی از توانایی ها نبرده و به دلیل وابسته بودن اقتصاد مملكت به نفت، و مشكلات ناشی از غوغاسالاری قدرت های بزرگ اقتصادی با نوسانات شدید درآمدهای ارزی روبرو، و دچار ناپایداری اقتصادی است. این در حالی است كه می توان با استفاده از پتانسیل های گردشگری خود، این منابع عظیم را در خدمت اقتصاد كشور به كار گیرد و از آن نهایت بهره را ببرد.

[1]- صنعت جهانگردی در ایران، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، 1371، سرآغاز کتاب.

***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

 

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

 

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

 

موجود است