وبلاگ

كار الزامی می باشد. از ضروری ترین این نیازها تدوین نظام مالی جدید و تغییر روش حسابداری، از روش نقدی به  روش تعهدی است.
از آنجا كه تغییر و تحول در هر نظام اداری و مالی چالش هایی را به همراه دارد و مستلزم یك رویه عبور از بحران در مسیر تغییر است، در دانشگاه علوم پزشكی كشور با توجه به پراكندگی و تنوع فعالیت ها و خدمات، و نیز وجود مشكلاتی از قبیل:
– گستردگی جغرافیایی و تعدد فعالیت ها و خدمات ارائه پذیر توسط دانشگاه ها و واحدهای تابعه
– همزمانی فقر كارشناس و تورم نیروی انسانی غیر متخصص در بخش امور مالی دانشگاه های علوم پزشكی
– ساختار سازمانی نامناسب امور مالی
– نبود انگیزه نسبت به شفاف سازی اطلاعات مالی
– حجم سنگین عملیات مالی و نیاز به یك نرم افزار جامع و یكپارچه مالی
موجب شده است كه این تغییر رویه در اجرا با مشكلات و چالش هایی رو به رو شود بنابراین با توجه به اهمیت موضوع و الزام در اجرای حسابداری تعهدی واحد بودجه و پایش عملكرد وزارت بهداشت را برآن داشت تا به مطالعه و بررسی این چالش ها در سطح دانشگاه های علوم پزشكی كشور بپردازد. در این پژوهش تلاش خواهد شد كه موانع و مشكلات، در راستای تغییر نظام مالی از روش نقدی به روش

 تعهدی بررسی گردد و چالش های اصلی در این روند مشخص شده و در صورت امكان راهكارهایی برای روبرو شدن با آنها پیشنهاد گردد.

1-2- بیان مسئله
در حسابداری بازرگانی، بنا به لزوم تبعیت از اصل تطابق هزینه ها با درآمدهای هر دوره مالی، معمولا، ثبت فعالیت های مالی بر مبنای حسابداری تعهدی انجام می شود ولی در حسابداری دولتی به علت تنوع اهداف، وظایف و فعالیت های مالی سازمان های دولتی و حسابهای مستقل، از مبانی حسابداری دیگری از قبیل (نقدی، نقدی تعدیل شده، نیمه تعهدی و تعهدی تعدیل شده) استفاده می گردد. در وزارتخانه ها و موسسات دولتی ایران من جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه های علوم پزشکی زیر مجموعه، درآمدها و هزینه ها با حسابداری نقدی تعدیل شده شناسایی و در حساب ها ثبت می شوند. البته در سالیان اخیر تعدیلاتی در بکارگیری این روش حسابداری صورت گرفته است.
بررسی های انجام شده نشان می دهد که در روش حسابداری نقدی تعدیل شده اغلب موارد اطلاعات مربوط به حساب موجودی ها، اموال و دارایی های ثابت و حساب درآمدها مطابق الزامات استانداردهای حسابداری تهیه و نگهداری نمی شود، بطوریکه درآمدها تا زمان وصول شناسایی در دفاتر ثبت نمی شوند. یعنی بخش عمده ای از درآمدهای مراکز بهداشتی، درمانی که به صورت مطالبات از سازمان های بیمه گر می باشد، هیچ ثبتی بابت آنها در دفاتر تا هنگام وصول صورت نمی گیرد و در خصوص پرداخت های دانشگاه، تنها آن پرداخت هایی که بابت آنها وجه نقد پرداخت می شود، در دفتر منعکس می شود که به چهار صورت پیش پرداخت، علی الحساب، تنخواه گردان و هزینه های نقدی می باشد و در خصوص هزینه هایی که تحمل شده ولی بابت آنها وجهی پرداخت نشده ثبتی در دفاتر مالی صورت نمی گیرد. با توجه به خروجی ها و گزارشات حاصل از سیستم حسابداری نقدی تعدیل شده می توان گفت که این سیستم جهت برآوردن نیازهای پاسخگویی و کنترلی دارای چارچوب از پیش طراحی شده است. در این سیستم مدیران دولتی، به منظورنشان دادن اینکه وجوه طبق مجوز دریافتی قانونگذار هزینه شده است گزارش هایی درباره وظیفه مباشرتی خود، تهیه و تنطیم می کنند. به نظر می رسد که این مبنا در بخش عمومی نگرانی های پاسخگویی سنتی را برطرف می سازد اما برای اهداف برنامه ریزی و تصمیم گیری های مدیریت کافی نیستند و زمینه لازم برای پاسخگویی مدیران در برابر عملکرد خود و دستگاه متبوعشان را فراهم نمی کنند. در واقع اطلاعات دریافتی از سیستم حسابداری نقدی تعدیل شده ابتدایی و ناکافی است و نمی توان آن را برای دستیابی به هدف های کارایی و اثر بخش تجزیه و تحلیل کرد،همچنین این اطلاعات توانایی لازم به منظور اندازه گیری و محاسبه بهای تمام شده خدمات و کالای بخش دولتی را به مدیران دولتی نمی دهد.