وبلاگ

پزشكی هسته ای در تشخیص و درمان؛ انرژی درمانگر

پـیــش از سـاخـت مـواد رادیـواكـتـیـو مـصـنـوعـی از ویـژگـی هـای درمـانـی پـرتـوهـایـی كـه از  Ra88    ‌و  0P84 ایجاد می شد، استفاده می كردند،  اما  جهش بزرگ در كاربرد مواد رادیواكتیو در پـزشـكـی و زیـسـت شـنـاسـی هـنـگـامـی آغـاز شـد كـه رادیـواكـتـیـو مـصـنـوعـی سـاخـته شد.رادیـو ایزوتوپ ها یا به زبان دیگر ،مواد رادیواكتیو در پزشكی برای پژوهش، تشخیص و درمان به كار می روند.

George Hevesy ‌مجارستانی نخستین كسی بود كه این مواد را برای ردیابی به كار گرفت . در روش ردیابی چگونگی كار بسیاری از ارگان

 ها و دگرگونی های شیمیایی كه در بدن رخ مـی دهـنـد بـررسی می شود. در این جا ازكاربردهای پژوهشی رادیواكتیویته در پزشكی و زیست شناسی گفتگو به میان نمی آید، بلكه كاربردهای بالینی رادیواكتیویته برای تشخیص و درمان پزشكی هسته ای  بررسی می شوند.

‌در30 سال گذشته پزشكی هسته ای یكی از رشته های نو و پر گسترش پزشكی بوده است. پـزشـكـی هـسـتـه ای به گونه گسترده ای وابسته به پیشرفت های تكنیكی در پژوهش های فیزیك هسته ای است. بسیاری از دستگاه های پزشكی هسته ای را در آغاز برای پژوهش در فیزیك هسته ای ساخته بودند. هم اكنون بیش از 30 روش گوناگون پزشكی هسته ای به گونه ای روزمره دریك بیمارستان پیشرفته برای بیماران به كار گرفته می شود. امروزه در یك بیمارستان پیشرفته نزدیك به 3/1 بیماران از یكی از روش های پزشكی هسته ای سود می برند. بـسـیــاری از آزمــایــش هــای پــزشـكـی هـسـتـه ای دربـاره آشـكـارسـازی سـرطـان هـسـتـنـد، امـا روش های دیگر برای روشن كردن و بررسی بیماری های خون، قلب، شش ها، كلیه ها، استخوان و … به كار برده می شود.

پزشكی هسته ای و درمان بیماری ها
از مواد رادیواكتیو به عنوان ردیاب رادیواكتیو استفاده می شود. این مواد از طریق بلعیدن یا تزریق وارد جریان خون می شود. یكی از روش های ردیابی به این شكل است كه مواد ردیاب در خون حركت می كنند و امكان می دهند كه ساختار رگ های خونی مشاهده شود. این روش مشاهده به پزشكان این امكان را می دهد كه لخته و دیگر ناهنجاری های رگ های خونی را به راحتی تشخیص دهند. علاوه بر این، بـرخـی اعـضـاء بدن هستند كه نوع خاصی از مواد شیمیایی را در خود جمع می كنند. برای مثال غده تـیـروئـیـد ، یـد را در خـود جـمـع مـی كـند بنابراین با بلعیدن    ید رادیواكتیو ( به صورت مایع یا به صورت قرص ) می توان تومورهای تیروئید را تشخیص داد و درمان كرد. به همین ترتیب تومورهای سرطانی نـیـز، فـسفات را در خود جمع می كنند. بنابراین با تـزریـق ایـزوتـوپ رادیواكتیو فسفر – 32 در جریان خــون مــی تــوان تـومـورهـای سـرطـانـی را، بـه دلـیـل افزایش رادیواكتیویته، شناسایی كرد.
موارد زیر از مصادیق تكنیك های هسته ای در علم پزشكی است :
تهیه و تولید كیت های رادیو دارویی جهت مراكز پزشكی هسته ای
تهیه و تولید رادیو دارویی جهت تشخیص بیماری تیرویید و درمان آن ها
تهیه و تولید كیت های هورمونی
تشخیص و درمان سرطان پروستات
تشخیص سرطان كولون ، روده كوچك و برخی سرطان های سینه
تشخیص تومورهای سرطانی و بررسی تومورهای مغزی ، سینه و ناراحتی وریدی
تصویر برداری بیماری های قلبی ، تشخیص عفونت ها و التهاب مفصلی ، آمبولی و لخته های وریدی
موارد دیگری چون تشخیص كم خونی ، كنترل رادیو داروهای خوراكی و تزریقی و …
در تـصـویـربـرداری، آزمایش یا درمان به وسیله پـزشـكی هسته ای، مواد رادیواكتیوی كه بلعیده یا تــزریــق مــی شــونــد بــه بــدن آسـیــب نـمــی رسـانـنـد. رادیــو ایــزوتــوپ هــایـی كـه در پـزشـكـی هـسـتـه ای استفاده می شوند، به سرعت در عرض چند دقیقه تـا حـداكـثر یك ساعت واپاشیده می شوند. سطح تابش های رادیواكتیو آن ها هم نسبت به اشعه X یا CT  اسكن بسیار پایین تر است.