وبلاگ

با گسترش روزافزون شهر نشینی مشكلات مربوط به زندگی شهری نظیر مساله مالی، مشغله‌های كاری، استرس، فاصله عاطفی افراد خانواده، كاهش میزان استفاده از اوقات فراغت و تفریحات گروهی را منجر شده است. در صورتی كه حق استراحت و استفاده از مرخصی با حقوق و ایجاد تسهیلات اداری لازم، برای استفاده بیشتر مردم از تعطیلات و اوقات فراغت در واقع دستاوری است که بشر پس از سالها کار و تولید انبوه فرهنگ مادی در قرن اخیر به دست آورده است. بنابراین نیاز به فضاهایی برای استراحت، تمدد اعصاب، تفریح ضروری به نظر می‌رسد.

• علت انتخاب موضوع

با توجه به كم شدن تفریحات گروهی و خانوادگی و مشكلاتی چون مسافت های طولانی، هزینه های بالای سفر و كمبود برخی امكانات سبب شد كه توجه ویژه‌ای به این مقوله صورت گیرد.

زندگی كردن در فضاهای شلوغ و پر سرو صدای شهرها ونیاز افراد به مكانی آرام و زیبا برای استراحت و تمدد اعصاب از ضروریات جامعه امروز می‌باشد.سفر به مكانی كه فاصله چندانی با شهر نداشته باشد و مستلزم برنامهریزی خاصی نباشد از ویژگی‌های مهم این پروژه محسوب می‌شود.

• اهمیت و ضرورت انجام پروژه

این پروژه با فراهم نمودن جایی كه صرفاً خود آن مكان هدف و مقصد باشد و به نوعی اوقات فراغت ساكنین شهرها، افرادی كه نمی‌دانند كجا بروند و افرادی که به دلیل معلولیت هایی که دارند امکان حضور در همه ی مکان ها برای آن ها فراهم نیست و تمایل به سفرهای كوتاه در محیطی به دور از هیاهوی شهرها دارند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است..

چه بسا بی توجهی به امر اوقات فراغت و تفریح در دراز مدت آثار سوء اجتماعی در ابعاد خانواده و جامعه خواهد داشت. در صورتی كه وجود فضا‌های تفریحی مناسب سبب پیوند قوی‌تر افراد خانواده و افزایش بازده افراد در محیط كار می‌شود. لذا پرداختن به موضوع تفریح و برنامه‌ریزی برای پر كردن اوقات استراحت شهروندان ضروری است.

• اهداف پژوهش و طراحی

هدف از انجام این پژوهشطراحی مكانی مناسب برای تفریح و استراحت به منظور پر كردن اوقات فراغت آخر هفته شهروندان عادی و همچنین شهروندانی که دارای معلولیت هستنداست. در این طراحی با قرار دادن تسهیلات برای جانبازان و معلولین جسمی و حرکتی باعث حضور هر چه بهتر و بیشتر این قشر از جامعه می شویم.در نظر گرفتن سایتی كه به لحاظ موقعیت دارای طبیعت زیبا و جذاب برای استفاده كننده‌گان باشد و همچنین طراحی مكانی همگون با طبیعت سایت كه پاسخگوی نیازها وكمبودهای افراد می‌باشد، از اهداف این پژوهش است.

• موقعیت استقراری پروژه

سایت مورد نظر این پروژه در استان سمنان واقع در شهمیرزاداست. این سایت به دلیل طبیعت مناسب، آب و هوای مطلوب و ییلاقی، نزدیكی به سمنان انتخاب شده است.

• برنامه‌ریزی كالبدی

مجموعه اقامتی- تفریحی مورد نظر این پروژه شامل:

فضاهای عمومی (سالن های چند منظوره، رستوران، كافی‌شاپ)

فضاهای اقامتی (اتاق‌ها و سوئیت‌های خانوادگی)

فضاهای تفریحی(استخر، اتاق ماساژ، محوطه آفتابگیری، قایقرانی، ماهیگیری، ورزشهای آبی، كمپینگ)

فضاهای اداری (اتاق‌های مدیریت، اتاق پرسنل، اتاق مربیان)

فضاهای خدماتی (پاركینگ، تاكسی سرویس 24 ساعته، بخش‌های تأسیساتی)

می‌باشد.

• روش تحقیق و طراحی

روش‌های تحقیق در این پژوهش شامل گرد‌آوری اطلاعات، روش‌های تجزیه وتحلیل(توصیفی) وروشهای قیاسی می‌باشد. گردآوری اطلاعات خود شامل: مطالعات كتابخانه‌ای، سایت‌های اینترنتی، مجلات معماری و مطالعات پیشین انجام شده در این زمینه می‌باشد.

• ساختار و فصول پژوهش

این پژوهش مشتمل بر پنج فصل به شرح زیر می‌باشد:

فصل اول- مبانی نظری طرح

فصل دوم- ضوابط واستاندارد‌ها وبررسی نمونه ها

فصل سوم –بررسی سایت

– اقلیم

– عوامل تأثیر گذار سایت

– دسترسیها(پیاده وسواره)

فصل چهارم- برنامه‌ریزی كالبدی و معرفی فضاهای مجموعه اقامتی-تفریحی

– فضاهای عمومی

– فضاهای اقامتی

– فضاهای تفریحی

– فضاهای اداری

– فضاهای خدماتی

فصل پنجم- طرح‌های پیشنهادی برای مجموعه اقامتی-تفریحی

– تشریح طرح پیشنهادی

فصل اول: مبانی نظری طرح

• معلول برای آنان در زندگی روزمره مشکلاتی را بوجود می آورد
• معلولیت

معلولیت عارضه ای طبیعی و اجتماعی است که در جوامع مختلف به صورتهای گوناگون دیده می‌شود.
آمار نشان می‌دهد که درصد قابل توجهی از افراد هر جامعه را معلولین تشکیل می‌دهند. به طور مثال طبق آماری که از طرف سازمان بهداشت جهانی وابسته به سازمان ملل متحد درسال جدید منتشر شده است، ده درصد از مردم در جهان به نوعی معلول هستند، امروزه با پیشرفتهای زیادی که در علوم مختلف از جمله پزشکی، روانشناسی، جامعه شناسی، تربیت بدنی و غیره به وجود آمده است، سعی می‌شود هرچه بیشتر به این گونه افراد کمک شود تا بتوانند به طور مستقل و بدون کمک دیگران و نیز بدون آنکه خود را سربار جامعه احساس کنند و یا منزوی باشند، به زندگی عادی خود بپردازند. تدابیری که به اینمنظور ازطرف ارگانهای مختلف به عمل می‌آید بیشتردر زمینه فراهم آوردن امکاناتی از قبیل مسکن مناسب با وضع معلول، شغل مناسب، وسیله حمل ونقل (به طور مثال اتومبیلهای مخصوص برای معلولین قطع نخاعی)، وسایل آموزشی و کمک آموزشی مناسب، گذراندن اوقات فراغت و … است.

3-1- تقسیم بندی معلولین

• معلولین حسی
• معلولین جسمی یا حرکتی
• معلولین ذهنی

1-1- اوقات فراغت

فراغت یک جلوه زندگی است. فراغت، یکی از زمینه‌ها برای پدید آوردن انسانی است با ارزشهای روانی و عاطفی والاتر و فرهنگ سرشارتر، نه زمینه خستگی در کردن برای کار دوباره.

اوقات فراغت برای رفع خستگی و برای تجدید قوا برای کار نیست. برای رفع اندوه نیست. اوقات فراغت، اوقات دیدار دوستان و آشنایان هم نیست. اوقات فراغت عبارت از بخشی از بندگی است که آدمی به جلوه‌های اصیل و نجیب روح خودش پاسخ دهد.

اوقات فراغت برای بازگشت آدمی به خویشتن است. فراغت با بیکاری متفاوت است با تنبلی و لمیدن در کنج خانه متفاوت است. فراغت به معنای جدا کردن ذهن از درگیری‌های جاری زندگی است. سرانجام به معنای کامل برگشتن به خویشتن است.

نیازهای زندگی آدمی را ناگزیر می‌سازد که راه و رسم نظم یافته‌ای را در جریان تلاشهای روزانه خود بپذیرد. بخش بزرگ این راه و رسم‌ها، بی حضور و دخالت و بی‌خواسته انسانها، تنظیم و به آنان تحمیل می‌شود. فرار از این تحمیل و پیشی گرفتن راه و رسمی دیگر، عنصر اصلی فراغت است. فراغت به جلوه درآوردن خواسته‌های اصیل انسانی است. بریدن و دور شدن از همه درگیری‌ها و وابستگی‌های ذهنی و فکری است.

1-2-وقت آزاد

وقت آزاد، وقت فراغت و تمام فعالیت‌هایی را که در خارج از حوزه کار در برابر فرد قرار می‌گیرد. وقت فراغت، فرصت و زمانی است که پس از به انجام رساندن کار و شغل روزانه، به هدف تأمین نیازهای انسانی باقی می‌ماند و زمانی را در بر می‌گیرد که در آن نه فقط از تعهدات شغلی و اقتصادی بلکه از تکالیف اجتماعی و خانوادگی رهیده و می‌خواهند دقایقی را با طیب خاطر بگذرانند. زمان زندگی شامل زمان کار و وقت آزاد، زمان خارج از کار است.

1-3-تفریح

مقصود از تفریح، گرایش انسان هنگام فراغت به حالات و اعمالی است که به علل فیزیکی و روانی به آن نیازمند است. این مسئله از پایه‌های مهم اجتماعی است که ریشه در فرهنگ جامعه، ملاک‌ها و معیارهای اجتماعی و تکنولوژی گذشته و امروز دارد گزارش‌های مربوط به فرهنگ‌های مختلف حاکی است که اهمیت و میزان زمانی که وقت تفریح می‌گردد و همچنین در حد پیشرفت و تکامل سرگرمی‌ها بستگی کامل به رفاهیت مادی جامعه دارد. نکات جالب توجه درباره فعالیتهای تفریحی انسان این است که این فعالیتها از لحاظ اقتصادی دارای ارزش عملی نیستند با این همه این فعالیتها از هر حیث سودمند هستند. زیرا نیازمندی‌های جسمانی و روانی افراد را تأمین می‌کند. اگرچه تفریح یک کیفیت اجتماعی است که ممکن است به اندازه خود فرهنگ قدمت داشته باشد ولی با این همه تعداد کمی دانشمندان مسئله را مورد بررسی قرار داده‌اند. بخصوص در ادوار اخیر که مسیحیت و جهان غرب استیلا یافت تفریح به منزله جامعه‌شناسی و روان‌شناسی و تفریح مورد توجه بیشتری قرار گرفت وبه عنوان یکی از جنبه‌های مهم خوی و رفتار آدمی بررسی شد. در چند سال اخیر به مناسبت توسعه و تکنولوژی، دانشمندان کوشیدند نقش تفریح را در زندگی آدمی با کوشش بیشتر تشریح کنند.

1-4-جهانگردی و جهانگرد

بیشتر لغتنامه‌ها واژه ساده مسافرت (Travel) را بدین گونه تعریف کرده‌اند: «عمل جابجایی».

در محتوای صنعت جهانگردی، این واژه تعریف دیگری دارد. «عمل جابجایی به خارج از جامعه برای تجارت (داد و ستد) یا تفریح و نه برای انجام کار روز مره و تحصیل».

بر طبق تعریف سازمان جهانی و جهانگردی انواع مختلف جهانگردی و گردشگری به صورت زیر می‌باشد:

1. جهانگردییا گردشگری (Tourism): کارهایی است که فرد در مسافرت در مکانی خارج از محیط عادی انجام می‌دهد. این مسافرت بیش از یک سال طول نمی‌کشد و هدف تفریح، تجارت یا فعالیتهای دیگر است.
2. جهانگرد یا گردشگر (Tourist): مقصود کسی است که دست کم یک شب در یک اقامتگاه عمومییا خصوصی، در محل مورد بازدید به سر می‌برد.
3. گردشگر یک روزه (Same Day Visited): مقصود کسی است که یک روز به مکان دیگری می‌رود ولی شب را آنجا نمی‌گذراند.
4. دیدار کننده (Visitor): کسی است که به مکانی غیر از محیط معمولی خود مسافرت می‌کند و کمتر از دوازده ماه متوالی در آنجا به سر می‌برد و هدف اصلی از این مسافرت این نیست که در مکان مورد بازدید، در ازای دریافت پول کار کند.

5. 

6.  

7. مسافر: کسی است که بین دو یا چند نقطه مسافرت کند.

گردشگران در هر کشور به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• گردشگران اهل یا مقیم آن کشور در خود کشور سفر می‌کنند.
• گردشگران اهل آن کشور که به خارج سفر می‌کنند.
• گردشگران خارجی که به آن کشور سفر می‌کنند.

گردشگری را نیز می‌توان از سه دیدگاه مختلف تقسیم‌بندی نمود:

• تقسیم‌بندی بر اساس بین‌المللی بودن
• تقسیم‌بندی بر اساس طول مدت اقامت
• تقسیم‌بندی بر اساس فردییا دسته جمعی بودن

1-5- تاریخچه مسافرت و جهانگردی

مردم در دورانهای مختلف و مکانهای متفاوت با اهداف متفاوتی به سفر می‌پرداختند که در اینجا به ذکر چند نمونه می‌پردازیم:

1. عهد باستان: مردم متعلق به تمدنهای ماقبل تاریخ با انگیزه‌های زیر به سفر می‌پرداختند. برای کسب غذا، دوری از خطر، رفتن به مکانهایی با آب و هوای مساعدتر و بعدها برای تجارت و تبادل کالا.
2. قرون وسطی: در سده پنجم تا چهاردهم میلادی، مسافرت و تجارت رونق خود را از دست داد. مسافرت سخت و خطرناک بود. در این دوره کلیساهای مسیحی، نخستین انگیزه جهت مسافرت بود. در سده چهاردهم مسافرت به قصد زیارت رونق گرفت.
3. رنسانس: از سده چهاردهم تا هفدهم، بیشتر مسافرتها با هدف کسب دانش و تجربه اندوزی، انجام می‌شد.
4. انقلاب صنعتی: انقلاب صنعتی که از سال 1750 تا 1850، ادامه یافت پایه و اساس گردشهای دسته جمعی شد. در این دوره کارگران ساده رهسپار شهرها و کارخانه‌های تولیدی شدند. در این دوره تغییر مشاغل باعث گسترش طبقه میانی اجتماع گردید و این طبقه توان بیشتری برای تفریح و مسافرت یافت. مردم تمام روزهای هفته کار کرده و مسافرتها با هدف تفریح در روز آخر هفته انجام می‌شد.
5. جهانگردی در زمان کنونی: پیشرفت تکنولوژی و امکانات و تواناییها و دلایل متعدد دیگر باعث شد که بر میزان مسافرت، گردش و جهانگردی افزوده شود. امروزه بر اثر افزایش اوقات فراغت، درآمد افراد، ارتباطات و … مسافرتها رشد بالایی کرده است.

 

1-6- ضرورت گردشگری

نظریات موجود در مورد ضرورت گردشگری را می‌توان به چهار بخش تقسیم کرد:

• دلایل اقتصادی
• دلایل فرهنگی
• دلایل اجتماعی
• دلایل زیست محیطی

دلایل فوق سبب شده است تا تمام کشورها در بهره‌برداری از جاذبه‌های محیطی، فرهنگی و تاریخی و … جهت گسترش گردشگری سعی نمایند. ایران اسلامی نیز می‌تواند با غنای فرهنگی و تاریخی‌اش در این زمینه تلاش کند. امروزه گردشگری با اهداف مختلف و گوناگون صورت می‌گیرد. گروهی از گردشگران در تعقیب اهداف سیاحتی، تفریحی، آشنایی با فرهنگها و آداب محل و بازدید از آثار فرهنگی و تاریخی به کشورهای مختلف سفر کرده و دسته دیگری تجارت و بازرگانی و ارائه خدمات فنی و اقتصادی را سرلوحه اهداف خود قرار می‌دهند. اما هر آنچه امروزه تحت عنوان گردشگری شناخته می‌شود بیشتر مربوط به دسته اول می‌باشد.

1-7- اهداف گردشگری

1. شناخت فرهنگ اقوام دیگر: ممکن است که یک جهانگرد یا گردشگر در پی شناخت آداب و رسوم و صفتهاییک گروه یا یک جامعه در یک منطقه باشد. لازم است در این بخش زمینه‌ای فراهم شود که اهداف و نیازهای این دسته از جهانگردان تأمین گردد.
2. دیدن آثار تاریخی: سفر با هدف دیدن بناهای قدیمی آثار تاریخی، موزه‌ها و آشنایی با تاریخ یک کشور دیگر.
3. زیارت اماکن مقدس: در هر سال سفرهای زیارتی در جهان با نیت زیارت اماکن مقدس در ادیان مختلف صورت می‌گیرد.
4. سرگرمی و ورزش: این مورد دیگر، هدف گروههای است که به جهانگردی از زاویه سرگرمی، ورزش و فعالیتهایی نظیر کوهنوردی، ماهیگیری، بازدید از مسابقات مهم ورزشی و …. علاقه دارد.
5. هدفهای تخصصی و تجاری: تمایل به سفر برای شرکت در کنگره‌های علمی، المپیادهای تخصصی، نمایشگاههای بازرگانی و یافتن بازارهای جدید.

1-8-توریسم در ایران

سرزمین ما ایران، با داشتن فرهنگی کهن و پایدار و متشکل از اقوام، طوایف و عشایر بسیار و تنوع اقلیمی فراوان و برخورداری از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی و طبیعی برای این صنعت آماده است.

کشور ایران به دلیل برخورداری از جایگاه ویژه خود در جغرافیای سیاسی، اقتصادی جهان و منطقه و همچنین موقعیت مکانی مناسب در فضای ارتباطی میان شرق و غرب و یا اتکا به تاریخ کهن و فرهنگ غنی خود جایگاه برجسته‌ای در روابط فرهنگی، اقتصادی و تجارتی بین‌المللی یافته است و از این رو در دهه منتهی به وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 و حاکمیت اسلامی بر مبانی ارزشی و اقتصادی ملت مسلمان ایران، دگرگونی حاصله در تلقی جهانگردی از اوضاع اجتماعی و فرهنگی کشور منجر به کاهش چشمگیری در آمار ورود جهانگردان خارجی به کشور از سال 1358 گردید. در سال 1370 پس از یک دوره رکورد نسبی 12 ساله آمار ورود جهانگردان به کشور سیر صعودییافته و با جهش چشمگیر نسبت به سالهای گذشته روبرو شد و به دنبال آن نیز درآمد ارزی حاصل از آن افزایش یافت.

در دوران معاصر ایران به دلیل برخورداری از تمدنی بزرگ و پیشینه تاریخی چند هزار ساله در ردیف ده کشور دنیا از لحاظ جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی قرار دارد اما متأسفانه در مقایسه با منطقه جنوب آسیا و جهان، سهم قابل توجهی در جذب جهانگرد ندارد. به طوری که ایران از نظر درآمد ارزی در مقایسه با 200 کشور جهان مقام 89 را داراست. بر اساس اطلاعات «سازمان جهانی جهانگردی» (W.T.O)، در سالهای آینده وضعیت آینده گردشگری در ایران بسیار درخشان خواهد بود. ایران جزء 20 کشور مستعد گردشگری قرار خواهد گرفت. به طوری که در زمینه جذب گردشگری، 5 میلیون نفر به ایران سفر خواهند کرد. برای نیل به اهداف خود می‌توانیم انواع تأسیسات جهانگردی را در ایران فراهم کنیم. تأسیسات جهانگردی ارزان، متوسط و گران.

جاذبه‌ها، سرمایه اصلی یک کشور یا یک منطقه برای موفقیت در صنعت جهانگردی به شمار می‌رود. کشور ایران از نظر برخورداری از جاذبه‌های طبیعی در رتبه ششم و از نظر دارا بودن جاذبه‌های تاریخی در رتبه دهم جهان قرار دارد. تبلیغات بین‌المللی برای این بخش از محصول مانند دیگر محصولات جهانگردی بر عهده دولت و سازمانهای ملی و جهانگردی کشورهاست.