وبلاگ

:
استفاده از رنگ در کالای نساجی و تزئینی به دلیل زیبایی و تأثر آن در روح و روان انسان از زمان های خیلی قدیم معمول و متداول بوده است. پیشرفت های زیادی از دیرباز در کار رنگرزی و تولید مواد رنگزا به وجود آمده است به طوری که امروزه این صنعت با استفاده از جدیدترین ماشین آلات و تکنولوژی های رنگرزی، سنتز و به کار گیری انواع مختلف مواد رنگزا توانسته است جلوه خاصی به صنعت نساجی و محصولات آن ببخشد.
علم رنگرزی فرایند بسیار پیچیده و ضمنا قابل اهمیتی است، تا جایی که امروزه به علم گسترده ای تبدیل شده که خود مشتمل بر چندین زیرشاخه می باشد.
در این میان رنگزاهای طبیعی مخصوصا در کشور ما ایران به علت کاربرد وسیع این مواد در دست بافت ها و صنایع دستی و ملی از جایگاه خاصی برخوردار بوده و از آنجا که این هنر صنعت پیشینه ای چند هزار ساله در این مرز و بوم دارد و جزء سرمایه های ملی این مملکت به

 شمار می رود لذا انجام تحقیق بر روی مواد رنگزای طبیعی و شناسایی هرچه بیشتر آنها دارای اهمیت ویژه ای است.

استفاده از رنگ های اصلی ایرانی می تواند خواص و زیبایی منحصر به فردی را به صنایع ملی و دستی کشور ما از جمله فرش ببخشد و این عامل مهمی برای حذف رقبایی است که با تقلید از این هنر و صنعت ملی عرصه را بر تولیدکنندگان کشور ما تنگ کرده اند.
علاوه بر این از آنجا که تولید رنگزاهای مصنوعی در برگیرنده واکنش های متعددی است که در دما و فشار بالا و با استفاده از مواد شیمیایی مختلف صورت می گیرد. مواد شیمیایی به کار گرفته شده در طول فرایند تولید رنگزاها و برخی مواد جانبی ایجاد شده حین فرایند، همچنین ضایعات تولید شده و پساب آن که در رودخانه ها، دریاچه ها و یا هوای آزاد تخلیه می شوند، خطرناک و سرطان زا است این اثرات منفی ناشی از تولید رنگزاهای مصنوعی به همراه عوامل موثر دیگر مانند قیمت تمام شده، کاهش ذخایر نفتی و… دوستداران محیط زیست را بر آن داشت تا در پی یافتن روش ها و محصولاتی باشند که بهداشتی بوده و با محیط زیست سازگار باشند در نتیجه تولید و استفاده از مواد طبیعی از سرگرفته شد. بنابراین در بسیاری از موارد به جای استفاده از روش های پیچیده و طولانی برای تولید رنگزاها می توان از روش های ملایم تر رنگرزی با بکارگیری مواد طبیعی استفاده نمود.
به طور کلی افزایش تمایل و انگیزه مجدد برای استفاده از مواد رنگزا طبیعی را علاوه بر مطالب گفته شده می توان به صورت زیر خلاصه نمود.
1- بنای مجدد روش های سنتی و قدیمی رنگرزی.
2- مطالعه منسوجات باستانی.
3- خصوصیات شیمیایی مناسب مواد رنگزا طبیعی.
4- افزایش استفاده از مواد رنگزا طبیعی در صنایع دستی.
5- پاسداشت، محافظت و احیا و مرمت آثار منسوج قدیمی که میراث فرهنگی و هویت ملی این سرزمین کهن می باشد.
6- ایجاد اشتغال در داخل و صدور فرهنگ و هنر ایرانی به خارج از کشور.
از آنجا که در پژوهش ها و تحقیقات مربوط به رنگرزی گیاهی و پارامترهای موثر بر آن با حجم وسیعی از آزمایشات و اطلاعات مواجه هستیم، استفاده صحیح از روش های آماری طراحی آزمایش علاوه بر ایجاد سهولت در مراحل تحقیق، می تواند ارتقای سطح اطمینان و بهبود عملکرد فرایند را موجب شود. این روش ها می توانند طراحی و توسعه محصول و فعالیت های مرتبط با حل مشکلات و تعیین اثر پارامترها را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند. به بیان دیگر روش طراحی آزمایش ها یکی از روش های مفیدی است که به وسیله آن می توان متغیرهای کلیدی را که بر مشخصه کیفی مورد نظر اثر می گذارند، شناسایی کرد.
هدف از به کارگیری روش تاگوچی در طراحی آزمایشات رنگرزی گیاهی، تعیین پارامترهای موثر بر فرایند رنگرزی و مطالعه تغییرات فرایند نسبت به تغییرات این پارامترها و تعیین سطوح بهینه برای این پارامتر با انجام حداقل تعداد آزمایش های ممکن و صرفه جویی در وقت، هزینه و امکانات آزمایشگاهی می باشد. علاوه بر این با استفاده از روش تاگوچی نسبت به دیگر روش ها می توان تعداد بیشتری فاکتور موثر را مورد بررسی قرار داد و تعیین سطوح نمود.
روش تاگوچی ضمن دارا بودن این ویژگی ها به دلیل جامع تر بودن توانسته در چند سال اخیر نسبت به سایر روش های کاربرد وسیع تری پیدا کند.

ای بر تکنولوژی میکروماشین، تاریخچه ، روشها و پروسه های رایج در این صنعت و بازار فروش قطعات و سیستم های ساخته شده با این تکنولوژی تحت عنوان (Micro Electro Mechanical System (MEMS توضیح داده می شود.
1-2-1- سیستمهای میکرو الکترو مکانیکی (MEMS)
MEMS مخفف Micro Electro Mechanical System و ریشه آمریکایی دارد. در اروپا به (MST(Micro System Technology و در ژاپن به Micro Mechanic معروف است. معادل فارسی آن سیستم های میکروالکترومکانیکی میباشد. سیستم های الکتریکی فقط با سیگنال  های الکتریکی سرو کار دارند، اگر این سیستمها کار مکانیکی هم انجام دهند سیستم الکترومکانیکی نامیده میشوند. حال اگر ابعاد آن به محدوده میکرومتر برسد سیستم های میکرو الکترومکانیکی خوانده میشوند.
سیستم های MEMS حاصل تلفیق اجزای مکانیکی، حس کننده ها، محرکها و قطعات الکترونیکی بر روی یک لایه سیلیکون میباشد. مدارات مجتمع را می توان مغز متفکر سیستم در نظر گرفت و MEMS با اضافه کردن چشم و بازو این قدرت تفکر را توسعه می دهد تا میکروسیستم ها بتوانند محیط اطرافشان را حس و کنترل نمایند، این حسگرها اطلاعات مکانیکی، گرمایی، مغناطیسی، نوری و … را از محیط جمع آوری کرده و مدار مجتمع پس از دریافت اطلاعات از حسگر دستوراتی همچون جابجایی، فیلتر کردن و… را جهت کنترل فرآیند صادر میکند.
MEMS به عنوان یکی از تکنولوژی های برتر قرن 21 به شمار می رود که پتانسیل لازم برای متحول ساختن تولیدات مصرفی و صنعتی را دارد. اگر microfabrication نیمه هادی ها را به عنوان اولین انقلاب در تولیدات میکرو در نظر بگیریم، بدون شک MEMS دومین انقلاب در این زمینه است.
یک قطعه MEMS شامل قسمت های زیر است:

1- سنسور که اطلاعات را از دنیای بیرون دریافت و به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کند.
2- مدار ااکتریکی که این سیگنال ورودی را پردازش می کند.
3- راه انداز (actuator) که به سیستم مکانیکی دستور می دهد چه کاری انجام دهد.
قطعات الکترونیکی با استفاده از تکنولوژی ساخت مدارات مجتمع ساخته می شوند و عناصر میکروماشین شده با استفاده از فرآیندهای micromachining ساخته می شوند، MEMS با ترکیب این دو تکنولوژی امکان ایجاد یک سیستم کامل را روی یک تراشه فراهم ساخته است و فضای طراحی و کاربرد را بسط داده است.
مزایای سنسورهای MEMS نسبت به سنسورهای مکانیکی عبارتند از:
1- سایز کوچکتر 2- ارزان تر 3- دقیق تر 4- قابل اعتمادتر 5- یکپارچه سازی قسمت حسگر و پردازشگر.
بعنوان یک نمونه می توان به شتاب سنج های مکانیکی استفاده شده در صنعت خودروسازی اشاره کرد، در روش مکانیکی از چندین شتاب سنج حجیم که شامل اجزای مختلف هستند در قسمت جلویی خودرو استفاده می شود ولی قسمت های الکترونیکی در نزدیکی کیسه هوا قرار دارند وقیمت مجموعه بالغ بر 600 دلار می باشد، با استفاده از تکنولوژی MEMS شتاب سنج و قسمت الکترونیکی با هزینه کمتر از 5 دلار بر روی یک تراشه سیلیکونی تلفیق شده است.
2-2-1- کاربرد و زیر شاخه های MEMS
MEMS شامل زیر شاخه های زیر می باشد:

1- mechanical MEMS و 2- thermal MEMS و 3- (MOEMS ( micro opto electrmechanical system و 4- magnetic MEMS و 5- RF MEMS و 6- micro fluidic MEMS و 7- Bio MEMS و 8- chemo MEMS.

محدوده عملکرد MEMS در مقایسه با مدارات مجتمع بسیار وسیع تر می باشد، در MEMS علاوه بر متخصصان برق رشته هایی همچون مهندسی شیمی، مهندسی پزشکی، مهندسی مکانیک، فیزیک و شیمی مشغول فعالیت می باشند. سنسورهای MEMS در صنایع مختلفی از جمله: صنایع هواپیما سازی، اتومبیل سازی، شیمیایی، اتوماسیون، دفاعی و نظامی، محیط زیست، مخابرات، بهداشتی و پزشکی، قطعات کامپیوتری(هارد دیسک و پرینتر) کاربرد دارند.

چند نمونه از سنسورهای پرکاربرد MEMS در صنعت عبارتند از:

سنسور فشار: در صنعت خودروسازی برای اندازه گیری فشار روغن، فشار خلا، فشار تزریق سوخت، فشار انتقال سیال، فشار سیستم ABS، فشار تایر و فشار کیسه هوا بکار می رود.

شتاب سنج: در کیسه هوا و کمربند ایمنی اتومبیل و صنایع نظامی بکار می رود.

سنسور دما: برای نمایش دمای روغن و هوا در اتومبیل.

ژیروسکوپ: در صنایع موشک سازی و هواپیماسازی کاربرد دارد.

ای بر RF MEMS
همانطور كه در بخش 1-1 ذکر شد MEMS از سال های 1970 برای ایجاد سنسورهای فشار، دما، شتابسنج و ابزارهایی از این قبیل ایجاد شد. همچنین سوئیچ های MEMS برای كاربردهای فركانس پایین در نزدیكی سالهای 1980 بوجود آمد. این سوئیچ ها برای رسیدن به یك اتصال كوتاه یا یك اتصال باز در یك خط انتقال یك جابجایی مكانیكی را انجام میدهند. اما در سالهای 1990 – 1991، تحت حمایت DARPA، دكتر لاری لارسون در آزمایشگاه تحقیق هیوز مالیبو، كالیفورنیا، نخستین سوئیچ MEMS (وركتور) را، كه بویژه برای كاربردهای مایكروویو

 طراحی شده بود، ایجاد كرد.

نتایج ابتدایی لارسون بسیار مهم بودند بهطوری كه توجه چند گروه را در دولت ایالات متحده تحریك كرد و تا سال 1995 مركز علمی راكول و تكساز ایناسترومنت هر دو یك سوئیچ RF MEMS ایجاد کردند. سوئیچ راكول یك نوع كانتكت متال به متال و مناسب برای كاربردهای DC-60GHz بود، در حالی که سوئیچ تكساز یك سوئیچ كانتكت خازنی بود كه برای فركانس های 10-120GHz مناسب بود. بحث بعدی تاریخچه این سیستم تا سال 1998، به دانشگاه میشیگان، دانشگاه كالیفورنیا، بركلی، دانشگاه شمال شرقی، آزمایشگاه لینكلن MIT، دانشگاه كلمبیا، شركت آنالوگ دیوایس و چند شركت معروف دیگر مربوط می شود كه به طور فعال ابزار RF MEMS را دنبال می کردند.
RF MEMS در 10 سال گذشته در نتیجه مصارف بازرگانی و نظامی یك رشد متحیركننده را تجربه كرده است. دلیل این امر این است كه پیشرفت های عظیمی در ابزارهای GaAs HEMT (ترازیستورهای با موبیلیتی الكترون بالا) وجود داشته در حالی كه در ترانزیستورهای با تكنولوژی CMOS پیشرفت های نامحسوسی در سوئیچ های نیمه هادی از سال 1985 تا 2000 وجود داشت. در سالهای 1980، فركانس قطع ترانزیستورهای CMOS حدود 500MHz بود و اخیراً حدود 100MHz است. در حالی كه در سال های 1980، فركانس قطع ابزار GaAs HEMT، حدود 10-20GHz بود و حالا بالای 800GHz است. البته فرکانس قطع دیودهای GaAs و Inp p-i-n از 500GHz در سال 1985 به تنها 2000GHz در سال 2001 رسید. به طور واضح یك تكنولوژی جدید نیاز بود تا فركانس قطع سوئیچها را برای كاربردهای كم تلفات به فركانسهای بالاتر ببرد و این بوسیله RF MEMS به دست می آید.

<p><br style="box-sizing: border-box; color: rgb(51, 51, 51); font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);” /><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);">تغییرات زیادی در نحوه اداره دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی موجب گردیده که نیاز به اطلاعات مالی شفاف و با کیفیت به منظور انجام تصمیم گیری های بهینه توسط مدیران و ارتقاء سطح “مسئولیت پاسخگویی” آنها، ضرورت پیدا نماید.</span><br style="box-sizing: border-box; color: rgb(51, 51, 51); font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);” /><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);">امروزه با توجه به لزوم دستیابی به اهداف و چشم اندازی که سازمانها و کشور ها برای خود ترسیم می نمایند و همچ
كنترلر های فازی با استفاده از منطق فازی وظیفه كنترل كردن سیستم های گوناگونی را دارند. این كنترلر ها ابتدا اطلاعات crisp ورودی را به اطلاعات فازی تبدیل می كنند و با پردازش و تركیب این اطلاعات سیگنال كنترلی ایجاد می شود و تصمیم گیری انجام می گیرد و در نهایت این سیگنال تبدیل به crisp شده و به عنوان خروجی به سیستم های تحت كنترل داده می شود.
مطابق آنچه در بالا گفته شد نیاز به دو mapping وجود دارد: تبدیل اطلاعات از محیط crisp به محیط فازی و دیگری تبدیل اطلاعات و سیگنال های فازی به crisp در خروجی. یك سیستم فازی این فرایند را توسط تئوری فازی انجام می دهد كه در سال 1965 توسط پروفسور لطفی زاده تعریف شد و ساختار ریاضی آن به صورت كامل پیاده سازی شد. این mapping ها به صورت غیر خطی هستند و اطلاعات crisp را به فازی تبدیل می كنند.

امروزه منطق فازی در طراحی سیستم ها بسیار استفاده می شود، انعطاف پذیری بالا و نزدیكی این منطق به فكر انسان باعث شده كه سیستم ها را بسیار راحت و خوب كنترل كرد.منطق فازی بر روی سیستم های كنترلی الكترونیكی بسیار زیادی پیاده سازی شده و باعث ایجاد یك روش طراحی جدید در این سیستم ها گشته است.

طراحی و ساخت كنترلرهای general purpose برای كنترل سیستم های الكترونیكی بسیار مناسب و كم هزینه هستند كه با روش های گوناگون و با نقاط ضعف و قوت متنوع طراحی می شوند. این كنترلر ها متناسب با سیستم تحت كنترل برنامه ریزی می شود و با توجه به این قابلیت برنامه ریزی برای هر سیستم ، بسیار مطلوب و مناسب می باشند.
كنترلر های فازی در دو نوع دیجیتال و آنالوگ طراحی می شوند كه مفهوم دیجیتال و یا آنالوگ بودن هم در رابطه با ارتباط با دنیای خارجی و Interface آن كنترلر است و هم درالگوریتم و ساختار داخلی آن سیستم فازی مفهوم دارد. كنترلرهای فازی دیجیتال توانایی اتصال به ادوات و سنسور های دیجیتال را دارند و توانایی پردازش سیگنال های دیجیتال از نقاط قوت آنها محسوب می گردد و در مقابل كنترلر های فازی آنالوگ توانایی پردازش سیگنال های آنالوگ را دارند و در ورودی ولتاژها و یا جریانات آنالوگ را كه از ادوات الكترونیكی و سنسورها می آیند را دریافت می كنند. در هر دو نوع ساختار طراحی های زیادی انجام گرفته است نمونه های آنالوگ كار هایی مثل [10] – [14] است و از مدارات و سیستم های طراحی شده بر پایه VLSI می توان به [3] – [7] اشاره نمود. ساختارهای آقایان Watanabe و Togai و Sanchez از مطرح ترین این شاخه از كنترلر های فازی هستند.
بعد از ارائه طرح های بر پایه مدارات VLSI كه از گیت های منطقی استفاده می كردند و عموماً برای ساخت آنها از FPGA ها استفاده می كردند مداراتی مطرح شدند كه ساختار داخلی آنها mixed analog-digital نام گرفت که دارای interface دیجیتال بودند اما از مدارات آنالوگ هم در داخل ساختار استفاده می كردند. یكی از قوی ترین كار های انجام شده تز آقای امینی فر از دانشگاه ارومیه بوده است كه در سال 2002 ارائه شده است.
كنترلر آقای امینی فر بر پایه مدارات current mode طراحی گردیده است كه به توان 49mW در سرعت 8/85MFLIPS رسیده است از معایب این مدار كم بودن دقت ساختار فازی ساز آن است كه به علت spike های جریانی است كه در step های فازی ساز وجود دارد و شكل تمیز و تیزی از لحاظ مشخصه خروجی فازی ساز وجود ندارد. ولی حجم مدار و سطح مصرفی چیپ بسیار مناسب و كوچك می باشد كه در مقایسه با دیگر كارها بسیار ایده آل می باشد حجم مدارات آقای امینی فر 0/11mm2 است. كارهای دیگر مد جریانی مراجع شماره [10] و [13] و [15] از نمونه های بارز هستند.
در مقابل ما سعی بر بهبود مدارارت و اضافه كردن option هایی در Inference engine بوده است كه با توجه به مطالعات انجام شده تصمیم بر طراحی مدارات در مد ولتاژ گرفتیم. با طراحی مدارات در مد ولتاژ حجم مدارات افزایش پیدا كرد ولی از لحاظ دقت بسیار بهبود و سرعت نیز افزایش پیدا كرد در ساختار پیشنهادی ما سیگنال های ورودی دیجیتال ولتاژ مد هستند و پروگرم كردن فازی ساز نیز به صورت دیجیتال انجام می شود و در قسمت Inference engine توانایی گرفتن ماكزیمم و مینیمم و هر دو همزمان را اضافه نمودیم كه با دقت 1% این كار انجام می گیرد. یكی از مشكلات موجود در مدارات ولتاژ مد طراحی قسمت Defuzzifier است كه برای طراحی قسمت تقسیم كننده مدارات switch capacitor نیاز است كه بر همگان پیچیدگی این ساختار ها مشخص است. با توجه به این مسئله سعی بر طراحی مدارات با پیچیدگی كمتر و ساده تر داشتیم كه جزئیات بیشتر در فصل آینده مطرح می گردد.
هدف ما در این پایان نامه طراحی یك چیپ كنترلر فازی general purpose دیجیتال است. در این كنترلر فازی یك ساختار جدید و بسیار مناسب تر از نمونه های دیگر برای سیستم فازی كننده آن پیشنهاد شده است كه با روش mixed mode این بلوك را پیاده سازی كرده ایم. مدارات fuzzifier در مد ولتاژ طراحی شده است كه با این طراحی دقت مدار بسیار بهبود یافته است و spike های موجود در مدارات مد جریان در این ساختار به كلی حذف گشته و با سرعت بیشتر به دقت 98/2% رسیده ایم. در قسمت بعدی یعنی بلوك Inference engine نیز مدارات جدید با قابلیت های بهتری ارائه شده است، مدارات ماكزیمم و مینیمم گیر در مد ولتاژ طراحی شده است كه این ساختار نیز دارای دقت مناسب و سرعت خوبی است و در نهایت در قسمت defuzzifier نیز سعی بر ساده كردن مدارات و پرهیز از مدارات پیچیده بوده است. ساختار (center of area (COA برای defuzzifier در نظر گرفته شده است.
مدارات طراحی شده در این كنترلر فازی در پروسه 0/35μm تکنولوژی CMOS پیاده سازی شده است. این كنترلر دو ورودی دیجیتال 4 بیتی، 9 rule و یك خروجی آنالوگ برای سیستم های كنترلی دارد. كنترلر فازی به صورت كامل توسط نرم افزار HSPICE شبیه سازی شده است و Layout آن در نرم افزار Cadence کشیده شده و extract شده است. نین تغییرات و دگرگونی که در محیط پدید آمده است، بکارگیری سامانه های اطلاعاتی جدید در دستیابی به اهداف بلند مدت سازمانی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. هدف از اجرا و پیاده سازی یک سامانه جدید، بکارگیری فن آوری های جدید برای بهبود کیفیت اطلاعات در سطح کل سازمان و ایجاد بستر مناسب تری برای تصمیم گیری مدیریت می باشد.</span><br style="box-sizing: border-box; color: rgb(51, 51, 51); font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);” /><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);">در کشور ما نیز به عنوان نخستین گام در جهت دستیابی به اهداف بالا بر اساس بند “الف” ماده 49 قانون برنامه چهارم توسعه مقرر گردیده است: “دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی و همچنین فرهنگستانهای تخصصی که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی و وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذیربط می باشند صرفا بر اساس آیین نامه ها و مقررات اداری، مالی، استخدامی و تشکیلاتی خاص، مصوب هیئت های امنای مربوط که به تایید وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حسب مورد می رسد، بدون الزام به رعایت قانون محاسبات عمومی، قانون محاسبات عمومی، قانون استخدامی کشوری و سایر قوانین و مقررات عمومی اداری و مالی و استخدامی اداره خواهند شد. اعتبارات هزینه ای از محل بودجه عمومی دولت، بر اساس بهای تمام شده به دستگاه های اجرایی یاد شده اختصاص می یابد”. همچنین در بند “ب” ماده 88 قانون برنامه چهارم توسعه وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی به منظور ارتقای مستمر کیفیت خدمات سلامت و تعالی عملکرد خدمات بالینی، افزایش بهره وری و استفاده بهینه از امکانات بهداشتی و درمانی کشور، به مشتری مدار نمودن واحد های بهداشتی، درمانی، از راه اصلاح فرایندها و ساختار مدیریت اقتصادی(از جمله اصلاح نظام حسابداری، پرداخت مبتنی بر عملکرد، بودجه ریزی عملیاتی)</span></p><p><p><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);"><a href="http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d8%b1%d8%b4%d8%aa%d9%87-%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%a8%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%a7%d8%b1%d8%b2%d9%8a%d8%a7%d8%a8%d9%8a/” style="font-family: yekan, tahoma; font-size: 10pt; text-align: right;"><img class="alignnone size-full wp-image-587275″ src="http://ziso.ir/wp-content/uploads/2020/10/thesis-paper-59.png” alt="پایان نامه” width="400″ height="162″ /></a></span></p><p><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);">&nbsp;موظف شده است. و همچنین به موجب بند “ب”، “د” ماده 104 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق مکلف شده بود. با همکاری دستگاه های اجرایی ذیربط به منظور اصلاح نظام بودجه ریزی از روش برنامه ای به روش هدفمند و عملیاتی و به صورت قیمت تمام شده خدمات اقدام به تعیین قیمت تمام شده فعالیت ها و خدمات، متناسب با کیفیت و محل جغرافیایی مشخص و تخصیص اعتبارات بر اساس عملکرد و نتایج حاصل از فعالیت و متناسب با قیمت تمام شده آن نماید. (قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مصوب 1040 مجلس شورای اسلامی)</span></p><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);">بنابراین با توجه به تاکید قانون گذار مبنی بر اختصاص اعتبارات دستگاه ها از جمله دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی براساس بهای تمام شده فعالیت ها و خدمات برای این قبیل دستگاه ها و همچنین اصلاح فرایندها و ساختار مدیریت اقتصادی از راه اصلاح نظام حسابداری و همچنین اصلاح نظام بودجه ریزی از روش برنامه ای به روش هدفمند و عملیاتی و در نهایت اتخاذ تصمیمات بهینه توسط مدیران و افزایش قابلیت پاسخگویی مدیران، به نظر می رسد سامانه کنونی حسابداری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی فاقد قابلیت های لازم باشد از اینرو به منظور تامین اهداف قانون گذار و افزایش سطح مسئولیت پاسخگویی در این قبیل موسسات، استفاده از سامانه های حسابداری تعهدی کامل امری اجتناب ناپذیر می باشد.</span><br style="box-sizing: border-box; color: rgb(51, 51, 51); font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);” /><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);">در این راستا هیات های امناء دانشگاه های دولتی با استفاده از اختیار قانونی ناشی از بند “الف” ماده 88 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اقدام به اجرا و پیاده سازی سامانه های حسابداری تعهدی کامل در مراکز یاد شده نموده اند و حتی برخی از دانشگاه های دولتی استفاده از سامانه های حسابداری تعهدی کامل را در تمور مالی خود تصویب و الزامی نموده اند. هر چند با توجه به ساختار دولتی حاکم بر مراکز دانشگاهی کشور اجرا و پیاده سازی حسابداری تعهدی با موانع و مشکلات متعددی روبرو خواهد شد ولی مزایای حاصل از اجرای این سامانه بایستی مد نظر قرار گیرد. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی و اثربخشی مزایای اجرای این سامانه در این قبیل موسسات می باشد.</span><br style="box-sizing: border-box; color: rgb(51, 51, 51); font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);” /><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);"><span style="box-sizing: border-box; font-weight: 700;">2-1) بیان مسئله و علل گزینش موضوع پژوهش</span></span><br style="box-sizing: border-box; color: rgb(51, 51, 51); font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);” /><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);">دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شهید بهشتی برای گزارش های مالی خود ازمبنای نقدی تعدیل شده استفاده می نماید. به نحوی که با مبنای نقدی و فقط در زمان وصول وجه شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند، و پرداختهای دانشگاه به چهار نوع شامل : هزینه، پیش پرداخت، علی الحساب و تنخواه گردان پرداخت تقسیم می شوند.</span><br style="box-sizing: border-box; color: rgb(51, 51, 51); font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);” /><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);">هزینه استهلاک وسایر هزینه های غیر نقدی در دفاتر ثبت نمی شوند و همچنین هزینه ها تا زمانی که پرداخت نشوند (با وجود تحقق هزینه) به دلیل عدم پرداخت وجه آن شناسایی نمی شوند بنابراین سامانه گزارشگری دانشگاه قادر به تعیین بهای تمام شده خدمات و فعالیت های دانشگاه نیست و تا زمانی که بهای تمام شده خدمات و فعالیت ها تعیین نشده باشد دانشگاه قادر به اجرای بودجه ریزی عملیاتی نخواهد بود. همچنین چون یکی از ابزارهای پاسخگویی عملیاتی مدیران بهای تمام شده فعالیتها و خدمات است بنابراین تا زمانی که نتوان بهای تمام شده را به صورت دقیق اندازه گیری کرد. مدیران را نمی توان ملزم به پاسخگویی نمود؛ بنابراین با توجه به عدم کارایی سامانه های حسابداری دولتی مبتنی بر مبنای نقدی و نقدی تعدیل شده دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در زمینه های الزام مدیران به پاسخ گویی استقرار سامانه های بودجه ریزی عملیاتی و همچنین تعیین دقیق بهای تمام شده از خدمات و فعالیت های این قبیل دانشگاه ها لزوم تعیین در سامانه های حسابداری و گزارشگری مالی این قبیل دستگاه ها امری اجتناب ناپذیر است.</span><br style="box-sizing: border-box; color: rgb(51, 51, 51); font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);” /><span style="box-sizing: border-box; font-family: Yekan, Tahoma, Verdana, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium; text-align: start; background-color: rgb(255, 255, 255);">عدم توجه کافی به مفهوم مسئولیت پاسخ گویی عمومی توسط مقامات منتخب و منصوب سازمانهای بزرگ بخش عمومی ایران از یک سو و عدم ارتقای سطح مطالبات شهروندی در مورد حق داشتن حقایق و نظارت بر منابع مالی و اقتصادی عمومی از سوی دیگر ازجمله دلایلی است که نظام گزارشگری مالی بخش عمومی ایران را با نارسایی های در خور ملاحظه ای مواجه ساخته است. بنابراین فقدان یک نظام گزارشگری مالی مناسب و عدم تهیه ترازنامه و سایر صورت های مالی اساسی دیگر برای دولت جمهوری اسلامی ایران به دلیل عدم گزارش دارایی ها و بدهی های دولت و گزارش درامد وهزینه دولت با مبنای نقدی و مبنای نقدی تعدیل شده و در صورت حساب عملکرد سالانه کلی کشور، قادر به تهیه اطلاعات مورد نیاز سیستم حسابهای مالی و سیستم آمارهای مالی که بر انعکاس دارایی ها، بدهی ها، درآمد و هزینه مبتنی بر مبنای تعهدی کامل تاکید دارد، نمی باشد.</span></p>

كار الزامی می باشد. از ضروری ترین این نیازها تدوین نظام مالی جدید و تغییر روش حسابداری، از روش نقدی به  روش تعهدی است.
از آنجا كه تغییر و تحول در هر نظام اداری و مالی چالش هایی را به همراه دارد و مستلزم یك رویه عبور از بحران در مسیر تغییر است، در دانشگاه علوم پزشكی كشور با توجه به پراكندگی و تنوع فعالیت ها و خدمات، و نیز وجود مشكلاتی از قبیل:
– گستردگی جغرافیایی و تعدد فعالیت ها و خدمات ارائه پذیر توسط دانشگاه ها و واحدهای تابعه
– همزمانی فقر كارشناس و تورم نیروی انسانی غیر متخصص در بخش امور مالی دانشگاه های علوم پزشكی
– ساختار سازمانی نامناسب امور مالی
– نبود انگیزه نسبت به شفاف سازی اطلاعات مالی
– حجم سنگین عملیات مالی و نیاز به یك نرم افزار جامع و یكپارچه مالی
موجب شده است كه این تغییر رویه در اجرا با مشكلات و چالش هایی رو به رو شود بنابراین با توجه به اهمیت موضوع و الزام در اجرای حسابداری تعهدی واحد بودجه و پایش عملكرد وزارت بهداشت را برآن داشت تا به مطالعه و بررسی این چالش ها در سطح دانشگاه های علوم پزشكی كشور بپردازد. در این پژوهش تلاش خواهد شد كه موانع و مشكلات، در راستای تغییر نظام مالی از روش نقدی به روش

 تعهدی بررسی گردد و چالش های اصلی در این روند مشخص شده و در صورت امكان راهكارهایی برای روبرو شدن با آنها پیشنهاد گردد.

1-2- بیان مسئله
در حسابداری بازرگانی، بنا به لزوم تبعیت از اصل تطابق هزینه ها با درآمدهای هر دوره مالی، معمولا، ثبت فعالیت های مالی بر مبنای حسابداری تعهدی انجام می شود ولی در حسابداری دولتی به علت تنوع اهداف، وظایف و فعالیت های مالی سازمان های دولتی و حسابهای مستقل، از مبانی حسابداری دیگری از قبیل (نقدی، نقدی تعدیل شده، نیمه تعهدی و تعهدی تعدیل شده) استفاده می گردد. در وزارتخانه ها و موسسات دولتی ایران من جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه های علوم پزشکی زیر مجموعه، درآمدها و هزینه ها با حسابداری نقدی تعدیل شده شناسایی و در حساب ها ثبت می شوند. البته در سالیان اخیر تعدیلاتی در بکارگیری این روش حسابداری صورت گرفته است.
بررسی های انجام شده نشان می دهد که در روش حسابداری نقدی تعدیل شده اغلب موارد اطلاعات مربوط به حساب موجودی ها، اموال و دارایی های ثابت و حساب درآمدها مطابق الزامات استانداردهای حسابداری تهیه و نگهداری نمی شود، بطوریکه درآمدها تا زمان وصول شناسایی در دفاتر ثبت نمی شوند. یعنی بخش عمده ای از درآمدهای مراکز بهداشتی، درمانی که به صورت مطالبات از سازمان های بیمه گر می باشد، هیچ ثبتی بابت آنها در دفاتر تا هنگام وصول صورت نمی گیرد و در خصوص پرداخت های دانشگاه، تنها آن پرداخت هایی که بابت آنها وجه نقد پرداخت می شود، در دفتر منعکس می شود که به چهار صورت پیش پرداخت، علی الحساب، تنخواه گردان و هزینه های نقدی می باشد و در خصوص هزینه هایی که تحمل شده ولی بابت آنها وجهی پرداخت نشده ثبتی در دفاتر مالی صورت نمی گیرد. با توجه به خروجی ها و گزارشات حاصل از سیستم حسابداری نقدی تعدیل شده می توان گفت که این سیستم جهت برآوردن نیازهای پاسخگویی و کنترلی دارای چارچوب از پیش طراحی شده است. در این سیستم مدیران دولتی، به منظورنشان دادن اینکه وجوه طبق مجوز دریافتی قانونگذار هزینه شده است گزارش هایی درباره وظیفه مباشرتی خود، تهیه و تنطیم می کنند. به نظر می رسد که این مبنا در بخش عمومی نگرانی های پاسخگویی سنتی را برطرف می سازد اما برای اهداف برنامه ریزی و تصمیم گیری های مدیریت کافی نیستند و زمینه لازم برای پاسخگویی مدیران در برابر عملکرد خود و دستگاه متبوعشان را فراهم نمی کنند. در واقع اطلاعات دریافتی از سیستم حسابداری نقدی تعدیل شده ابتدایی و ناکافی است و نمی توان آن را برای دستیابی به هدف های کارایی و اثر بخش تجزیه و تحلیل کرد،همچنین این اطلاعات توانایی لازم به منظور اندازه گیری و محاسبه بهای تمام شده خدمات و کالای بخش دولتی را به مدیران دولتی نمی دهد.