خوشبختانه، در سال های اخیر پژوهش‌های زیادی جهت بررسی تغییرات فرهنگیِ مناطق مختلف کشور عزیزمان در حوزه های گوناگون انجام شده است . پژوهش حاضر که تحت عنوان بررسی تغییرات فرهنگی خانواده است به بررسی تغییرات خانواده ، ازدواج و نظام خانوادگی در طی پنج دهه گذشته در روستای گنجه از توابع شهرستان رودبار – واقع در استان گیلان – پرداخته است . لازم به ذکر است رویدادهایی که از سال 1335 تا کنون در روستای گنجه اتفاق افتاده است این روستا را از جهاتی نسبت به سایر روستاها متمایز کرده است . بر این اساس بررسی تغییرات فرهنگیِ خانواده در ارتباط با تأسیس کارخانجات پنج گانه وقوع زلزله و ورشکستگی و بسته شدن کارخانجات در روستای مورد پژوهش حائز اهمیت می باشد . از آن جا که این تحقیق از نوع کیفی و میدانی است لذا از تکنیک ها و روش های ابتکاری خاصی جهت گردآوری داده های استفاده شده است که هر یک از آن ها به تفصیل در فصل اوّل تشریح شده اند .
پژوهش حاضر شامل پنج فصل است : فصل اوّل به طرح مسئله ، ضرورت و اهمّیّت تحقیق ، اهداف تحقیق ، پیشینه ی تحقیق ، چهار چوب نظری مورد استفاده در این پژوهش ، پرسش‌های تحقیق و روش های تحقیق پرداخته شده است . فصل دوم مربوط به بیان معرفی روستا است . لذا در این فصل تغییرات جمعیّتی و اقتصادی روستا در طیّ پنج دهه اخیر ، تشریح شده است . فصل سوّم به بررسی دگر گونی خانواده از ابعاد مختلف در روستای گنجه در طی نیم قرن اخیر پرداخته است . فصل چهارم به بیان مراسم مختلف ازدواج ،کارکردهای آن و تغییراتی که در این کارکردها ایجاد شده است و همچنین نمادهای مراسم عروسی در روستای گنجه پرداخته است . در فصل پنجم که با عنوان ازدواج و خویشاوندی است ، نحوة همسرگزینی در گذشته و حال حاضر مقایسه شده است و به بررسی الگوهای ازدواج ، علل افزایش های برون همسری ، بررسی وضعیت طلاق و بررسی کارکردها ،روابط و اصطلاحات خویشاوندی پرداخته شده است . و سرانجام به نتیجه گیری تحقیق پرداخته شده است .
نکته ی قابل ذکر اینکه چون زبان مردم روستای مورد تحقیق کُردی است لذا سعی شده است تمام واژه های کُردی که در متن آمده است همراه فنوتیک(تلفّظ) و معادل نوشته شود . در پایان از خوانندگان عزیز انتظاراست کاستی های این اثر را به نگارنده گوشزد نمایند تا نسبت به رفع آن ها اقدام شود .
1-1. طرح مسأله
مسأله ی عمده در این پژوهش ، بررسی تغییرات خانواده و ازدواج در طی نیم قرن اخیر است . لذا محقق در جستجوی آن است که مشخص کند تأثیر تحوّل اقتصادی – که بر اثر تأسیس کارخانجات ایجاد شده است – و تأثیر تحوّل طبیعی ، که بر اثر وقوع زلزله صورت گرفته است ، بر تغییرات فرهنگیِ خانواده، ازدواج و نظام خویشاوندی چگونه بوده است ؟ از سال 1337 به بعد ، به تدریج – در روستای مورد تحقیق کارخانجات پنج گانه تأسیس شدند . این کارخانجات وضع اقتصادی مردم منطقه ، به ویژه ، وضع اقتصادی مردم روستای گنجه را متحوّل کرد به طوری که تغییرات ایجاد شده در الگوی ازدواج ، و الگوی خانواده در بسیاری موارد بازتاب تأسیس کارخانجات می باشد .
البته غیر از این عامل – عواملی همچون وقوع زلزله که در خرداد ماه سال 1369 با شدت 3/7ریشتر در منطقه مورد پژوهش رخ داد نیز درایجاد تغییرات در ابعاد مختلف خانواده و ازدواج مؤثربوده است . به طوری که وقوع زلزله موجب گسترش ازدواج های برون همسری ، تغییر در تعداد اعضای خانواده ، تغییر در خانواده ی گسترده و به طور کلی تغییر در فرهنگ خانواده شد . حال مسأله، تأسیس کارخانجات و سپس رکود آن در سال های بعداز 1370 است و همچنین مسأله ی وقوع زلزله به وضوح تأثیراتی در بافت خانواده ، ازدواج ونظام خویشاوندی گذاشته است لذا محقق در صدد است تا معلوم کند ، عوامل اقتصادی و طبیعی چگونه و تا چه حد بر گسترش برون همسری ، کارکردهای مراسم ازدواج ، تشکیل خانواده های هستهای و خانواده های گسترده ی تغییر شکل یافته تاثیر داشته است.
2-1. ضرورت و اهمّیّت تحقیق
روستای گنجه به دلیل تأسیس کارخانجات پنج گانه و وقوع زلزله در خرداد ماه سال 1369 در مقایسه با سایر روستاها دارای وضعیت
متفاوت و استثنایی است . چرا که تأسیس تدریجی کارخانجات موجب تغییرات بسیار در زندگی مردم روستا گردیده است. از جمله ی آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد .1- با تأسیس و فعّالیّت كارخانجات در وضعیت مالی مردم این روستا بهبود ایجاد شد و در آمد حاصل از اشتغال اهالی در کارخانجات مکمل در آمدهای ناشی از پرداختن به امور کشاورزی و دامداری گردید . 2- در سبک مسکن روستاییان تغییر تدریجی ایجاد گردید و در نتیجه دامداری به افول گرایید . 3- مهاجرت مردم سایر مناطق به داخل روستا افزایش یافت . 4- مهاجرت مردم روستا به خارج تقریبا متمایز به صفر بوده است . 5- برق رسانی به روستا نسبت به سایر روستاها سریع تر صورت گرفت ، در نتیجه تعداد زیادی از مردم روستا توانستند از برنامه های تلویزیونی بهره مند شوند . 6- میزان مسافرت ها به خارج از روستا – در ایام تعطیلات کارگران – به شدت اوج گرفت و لذا راه ورود فرهنگ سایر مردم به روستای گنجه هموار گردید . 7- از آن جایی که مردم روستای مورد پژوهش درمقایسه با سایر روستاهای منطقه، ثروتمند تلقّی می شدند لذا فروشندگان سیّار کالاها و وسایل جدید را جهت فروش به روستا عرضه می کردند . 8- خانواده های هسته ای افزایش یافت . 9- ازدواج های برون گروهی افزایش یافت. همچنین وقوع زلزله که در سال 1369 رخ داد نیز موجبات تغییرات در زندگی مردم روستا را فراهم کرد که به برخی از آنها اشاره ای می شود : 1- به دلیل فوت اعضای خانواده در شکل برخی از خانواده ها تغییراتی ایجاد شد بدین معنی که خانواده با یکی از والدین و خانواده های بازسازی شده افزایش یافت . 2- وقوع زلزله باعث جابجایی محل سکونت مردم و در نتیجه نزدیک شدن محل سکونت آن ها به جادّه اصلی رشت-تهران گردید . البته آن ها بر خلاف برخی از روستاهای دیگر در سایر روستاهای مجاور ادغام نشدند. 3- ازدواج برون گروهی در اثر زلزله نیز همچنان افزایش یافت . 4- به دلیل فوت برخی از پرسنل ماهر و نیمه ماهر و خرابی های ناشی از زلزله و دادن وام های بلاعوض به کارگران، اشتغال در کارخانجات دچار اختلال گردید . 5- مهاجرت مردم روستا به خارج از آن زیادشد . 6- به دلیل اشتغال جوانان متأهل درخارج از روستا برخی از خانواده های هسته ای تحت نظارت غیر مستقیم والدین شوهرانشان قرار گرفتند .7- بیكاری جوانان روستا افزایش یافت و برخی از آن هابه اشتغال کاذب روی بردند. 8- علیرغم افزایش بیکاری جوانان به کار کشاورزی و دامداری نمی پردازند . 9- سن ازدواج افزایش یافت.
بنابراین ضرورت دارد تأثیر این دو پدیده – تأسیس کارخانجات ووقوع زلزله – برزندگی مردم روستای گنجه به ویژه بر نهاد خانواده و ازدواج مورد بررسی قرار گیرد.
3-1. اهداف تحقیق
تغییرات خانواده در ارتباط مستقیم وتنگاتنگ با ساختار اقتصادی قرار دارد لذا در پژوهش حاضر توجّه به شناخت ویژگی های اقتصادی منطقه، تنوع معیشت روستاییان وبررسی اشتغالات جدیدی كه پس از تأسیس كارخانه از سال 1337 درمنطقه ایجاد شده _اعم از مشاغل خدماتی تولیدی و توزیعی _ به عنوان یكی از عوامل مهم در تغییرات خانواده مورد بررسی قرار می گیرد.به طور كلی بایدگفت: كه دراین تحقیق محقق به دنبال بررسی تغییر وتحوّل خانواده وازدواج درروستای گنجه پس از تأسیس كارخانجات ووقوع زلزله می باشد. بنابر این اهداف تحقیق شامل موارد زیراست:
- شناخت ویژگی های اقتصادی روستا قبل از تأسیس كارخانجات و وقوع زلزله
- شناخت ویژگی های خانواده، ازدواج و خویشاوندی قبل از تأسیس كارخانجات ووقوع زلزله
- شناخت ویژگی های اقتصادی روستا بعد از تأسیس كارخانجات ووقوع زلزله
- شناخت ویژگی های خانواده، ازدواج وخویشاوندی بعد از تأسیس كارخانجات ووقوع زلزله
بنابر این در بررسی وشناخت وضعیت خانواده، ازدواج و نظام خویشاوندی در ارتباط با وضعیت اقتصادی درقبل از تأسیس كارخانجات ووقوع زلزله موارد زیر قابل طرح می باشد:
الف ) بررسی و شناخت اشكال، ُبعد، كاركرد وفرهنگ مصرف خانواده، نحوه ی تقسیم كار بین اعضای خانواده وساخت قدرت وتغییرات آن ها
ب ) بررسی وشناخت آداب ورسوم ازدواج ،الگوی همسر گزینی، سن ازدواج ،الگوی اقامت پس از ازدواج، میزان طلاق وتغییرات آن ها
ج) بررسی و شناخت اصطلاحات خویشاوندی، روابط خویشاوندی و كاركردهای آن
4-1.پرسش‌های تحقیق
سؤالات عمده‌ای که محقق در این پژوهش در پی دستیابی به پاسخ مناسب برای آن‌هاست به شرح ذیل میباشد:
- با گذشت زمان چه تحولاتی در اشکال، ُبعد، کارکردو فرهنگ مصرف خانواده، وضعیت ازدواج و نظام خویشاوندی در روستای مورد پژوهش[1] رخ داده است؟
- رابطة تغییرات اقتصادی با تغییرات فرهنگی خانواده، انواع ازدواج ، سن ازدواج،
ایّام ازدواج، دوران نامزدی ،مراسم ازدواج ، الگوی اقامت زوجین ، طلاق ، و نظام خویشاوندی چگونه بوده است؟
- عواملی نظیر وقوع زلزله و اصلاحات ارضی، تا چه حد بر تغییرات خانواده، ازدواج و خویشاوندی مؤثر بوده‌اند؟
- تغییرات ساختار قدرت در خانواده چگونه بوده است؟
- مراسم دوران نامزدی، عروسی و همچنین جهیزیه چه کارکردهایی داشته‌اند و چه تغییراتی در آنها صورت گرفته است؟
6.تحوّل نقش زنان، مردان، کودکان در طی 50 سال اخیر چگونه بوده است؟
7.برون همسری چه تأثیراتی در تغییرات فرهنگی مردم روستای مورد پژوهش داشته است؟
8.نگرش مردم در مورد فرزندآوری چه تغییراتی کرده است؟
[1] – همه پرسش‌های تحقیق، در مورد روستای گنجه است لذا از تکرار این کلمه در برخی سؤالات خودداری شده است.
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
وقوع رنسانس و انقلاب صنعتی از چندین جهت زندگی جوامع بشری را متحول ساخته و در نهایت تمدن امروزی را با تنوع و تکثر بی‌نظیری ایجاد کرد. اگرچه سیر و سیاحت از آرزوهای دیرین بشر بوده است، ولی وجود موانعی چون ابتدایی بودن وسایل حمل و نقل، طول مدت سفر و عدم وجود امنیت در راهها، مسافرت را به مواقع ضروری منحصر کرده بود. یکی از بارزترین آثار انقلاب صنعتی، ایجاد امکانات پیشرفته حمل و نقل بوده است که باعث گردیده تا مسافرت با راحتی، امنیت و سرعت بیشتری همراه شود. همچنین دستیابی انسان به تکنولوژی‌های پیشرفته، اوقات فراغت را افزایش داده است، در نتیجه افراد فرصت بیشتری جهت ارضاء امیال خود، نظیر سیر و سیاحت پیدا کرده‌اند. از طرفی فشار ناشی از شهرنشینی، لزوم ایجاد تنوع و تحرک را در زندگی جوامع صنعتی نشان می‌دهد و این‌ها خود می‌توانند عواملی باشند در جهت توسعه و تکامل توریسم در عصر حاضر. امروزه بسیاری از کشورهای جهان، کم و بیش به صنعت توریسم توجه دارند.
زیرا مهمترین تأثیر توریسم در اقتصاد جهانی، ایجاد درآمد و اشتغال‌زایی است. به طوری که کارشناسان تخمین زده‌اند، گردشگری (توریسم) به عنوان بزرگترین صنعت جهان، 4/3 تریلیون دلار ارزش دارد و این میزان جوابگوی 1/10% محصولات ناخالص جهانی است و 6/10% هزینه اشتغال‌زایی در جهان را تأمین می‌کند (منشی‌زاده، 1376 : 41).
1-2- تعریف مسأله و بیان سؤال اصلی تحقیق:
دشواریهای زندگی شهرنشینی، آلودگی هوا و آلودگی های صوتی، خستگی ناشی از كار در مشاغل شهری، تكراری و یكنواخت بودن شرایط زندگی در شهر و دیگر عوامل مشابه، انسان شهرنشین را وادار می كند تا برای رفع خستگی و استراحت به طبیعت پناه ببرد (رضوانی،1379: 41).
توریسم با پیروی از فلسفه حیات مدار و تكیه بر ارزشهای ذاتی و درونی، از طریق حفاظت از عرصه های طبیعی، انتفاع جوامع محلی، تقوبت ویژگی خرده فرهنگ‌ها، فراهم آوری فرصت‌های آموزشی و یادگیری، تقویت اشتغال زایی و جلوگیری از مهاجرت، التزام به مصرف كمتر منابع تجدید ناپذیر، فراهم آوری فرصت‌های مشاركت‌های محلی، آموزشهای زیست محیطی و به عبارتی تركیب مناسب توسعه و حفاظت از محیط زیست و میراث های فرهنگی، پایداری را امكان پذیر می سازد. با توجه به مطالب فوق، مقوله توریسم به عنوان راهكاری برای تأمین منافع زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، چه در سطح ملی و چه در سطح محلی، مورد توجه قرار گرفته است (شاکری،1383: 84). توریسم امروزه در کانون توجه تصمیم گیران و تصمیم سازان حوزه برنامه ریزی و امور اجرایی قرار گرفته است، و بسیاری از کشورهای جهان با درایت و دوراندیشی و ساماندهی علمی، از امکانات بالقوه این صنعت (توریسم)، بهره قابل توجهی برده اند. براساس آمار منتشره از سوی سازمان جهانی جهانگردی، شمار جهانگردان از رقم سالیانه 625 میلیون نفر در اوایل قرن 21، به 6/1 میلیارد نفر در سال 2020 خواهد رسید و نیز درآمد صنعت جهانگردی از 445 میلیارد دلار در سال 2000، به رقمی افزون بر 2 تریلیون دلار در سال 2020 خواهد رسید (فتحی،1380: 123).
تنوع جاذبه های تاریخی و فرهنگی، طبیعی و همچنین طیف متنوعی از آداب و رسوم و شیوه های معیشتی چند هزار ساله منطبق با شرایط اقلیمی، از جمله معیشت کوچ نشینی، از پشتوانه های توریستی ایران به حساب می آید. با وجود پتانسیل های ذکر شده، مطابق آمار سازمان جهانی جهانگردی، کشور ایران فقط 09/ درصد از تعداد و 06/ درصد از درآمدهای گردشگری در دنیا را به خود اختصاص داده است (نشریه بازاریابی، 1378: شماره 3). این نکته با توجه به پتانسیل جاذبه های گردشگری ایران، رقم اندکی را شامل می شود. بنابر این به نظر می رسد که گردشگری در ایران، با کم توجهی روبرو می باشد (امیری،1383: 35). یکی از راهکارها برای گسترش صنعت توریسم، شناسایی هر چه بهتر مناطق مختلفی که پتانسیل توریسم را دارند و برنامه ریزی دقیق جهت امکان سنجی این مناطق به لحاظ قدرت جذب توریست و ایجاد گردشگاه‌های مختلف و امکانات زیربنایی است. این پژوهش نیز شناسایی و امکان‌سنجی جاذبه های توریستی یکی از مناطق مستعد کشور (شهرستان كهگیلویه و از جمله بافت تاریخی بلاد شاپور دهدشت، در استان کهگیلویه و بویراحمد)، در جهت گسترش توریسم و بهره برداری بهتر از آن را مد نظر دارد.
استان کهگیلویه و بویراحمد سرزمینی با وسعت 16264 کیلومتر مربع می باشد و از دو منطقه سردسیری و گرمسیری تشکیل شده است. آثار تاریخی، جنگل‌های متراکم، چشم انداز زیبای قلل و ارتفاعات، رودخانه ها، چشمه سارها، آبشارها، دریاچه ها، تالاب ها، مناطق حفاظت شده با تنوع جانوری و گیاهی غنی و همچنین عشایر و ایلات مختلف با آداب و رسوم خاص، از توان‌های محیطی منطقه برای جذب توریست هستند (مجله مسافران،1381: 62).
هدف اصلی این پژوهش، معرفی جاذبه های توریستی شهرستان كهگیلویه و از جمله مجموعه تاریخی بلاد شاپور دهدشت، در استان کهگیلویه و بویراحمد، و امکان سنجی آنها در جهت گسترش توریسم، و در گامی دیگر، نقشی كه این صنعت می‌تواند در جهت برون رفت از محرومیت، و همچنین توسعه منطقه داشته باشد، است. نظر به اینكه مطالعه موردی ما در این تحقیق، مجموعه تاریخی بلاد شاپور دهدشت به عنوان یك جاذبه توریستی می باشد، لذا، سعی بر آن است تا این مجموعه را از همه جوانب و زوایا مورد بررسی قرار دهیم، و موانع و راهكارها را در جهت گسترش توریسم در این منطقه، شناسایی كنیم. در واقع، این پژوهش درصدد پاسخگویی به پرسش‌های زیر است:
- چرا با وجود پتانسیل‌های قوی در زمینه توریسم (از جمله بلاد شاپور دهدشت) در کهگیلویه، این منطقه از توسعه به دور بوده است؟
- گسترش گردشگری، چه تأثیری در بهبود وضع امکانات و خدمات زیربنایی و رفاهی و در مجموع توسعه منطقه دارد؟
- رشد توریسم تا چه میزان در ایجاد اشتغال در منطقه مذکور تأثیر دارد؟
1-3- ضرورت انجام تحقیق:
امروزه در چارچوب طرح‌های آمایشی یا کالبدی، اعم از ملی، منطقه‌ای یا محلی، توریسم به عنوان یکی از ابزارها و مؤلفه‌های مهم توسعه و محرومیت‌زدایی به شمار می‌رود.[1] توریسم از مهمترین عوامل عمران ناحیه‌ای به شمار می‌رود و فعالیتی است ارزآور و متعادل‌کننده که موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه شده و توزیع عادلانه درآمد و همچنین اشتغال‌زایی را به همراه دارد و … لذا، باتوجه به موارد فوق و نیازهای رورافزون انسان شهرنشین به محیط‌های تفریحی و استراحت‌گاهی و بالاتر از همه، جابجایی میلیون‌ها جهانگرد در طول سال، لزوم پژوهش در مسایل توریسم و امکانات مربوط به آن در یک منطقه بیشتر احساس میشود (شکوهی، 1353 : 17).
منطقه کهگیلویه، نمونه‌ای روشن از چنین وضعیتی است. این منطقه به خاطر پاره‌ای از محدودیت‌های طبیعی و انسانی که در طول تحقیق به آن پرداخته خواهد شد، در آینده تکافوی تأمین نیازهای جمعیت ساکن خویش را ندارد، اما بخش گردشگری می‌تواند منبعی مهم، نوپا و جدید برای جمعیت آن به شمار آید و آینده روشن را برای این منطقه فراهم سازد. با در نظر گرفتن مجموع پتانسیل‌های صنعت توریسم در کهگیلویه (از جمله بلاد شاپور دهدشت) و باتوجه به اینکه کشاورزی و دامداری منطقه به دلیل شرایط خاص طبیعی و از میان رفتن بخش عظیم مراتع، در بلندمدت پاسخگوی معیشت مردم این منطقه نخواهد بود، صنعت توریسم می‌تواند با امکانات بالقوه و فراوانش، افق تازه و
امیدبخش را در توسعه منطقه فراهم آورد.
لذا، ما در این تحقیق برآنیم تا در راستای یافتن پاسخ به سؤالات ذیل تلاش نماییم. با شناسایی تنگناها و توان‌های موجود، جایگاه صنعت توریسم و اثرات آن را بر توسعه و تحول منطقه مورد مطالعه، تبیین نموده و راهکارهایی را برای توسعه توریسم در منطقه کهگیلویه مطرح نماییم.
1-4- سؤال تحقیق
همان‌طور كه در صفحه پیشین گفته شد، این تحقیق در پی پاسخ گفتن به پرسش‌هایی است كه اگر در یك پرسش كلی متبلور یابد، به‌صورت زیر خواهد بود:
گسترش توریسم در شهرستان كهگیلویه چه نقشی در توسعه منطقه داشته است؟
پاسخ به پرسش فوق، در واقع یافتن راهكارهایی است كه می‌تواند فرآیند توسعه منطقه‌ای را تحول بخشد.
1-5- اهداف تحقیق
مهمترین هدف توسعه توریسم داخلی و خارجی، توسعه اقتصادی – اجتماعی نواحی مقصد است (Sharplei,J And Richard, 1997. PN: 40 ). زیرا مهمترین تأثیر توریسم در اقتصاد محلی و منطقه ای، این نواحی، ایجاد درآمد و اشتغال، و ایجاد انگیزه ماندگاری در مناطق می باشد. به طور كلی می توان اهداف مورد نظر این پژوهش را به شرح زیر بیان نمود:
- بررسی و شناخت تأثیرات گسترش توریسم در توسعه منطقه.
- تعیین جایگاه فعلی صنعت توریسم و نقش آن در توسعه منطقه.
- بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها.
- ارائه الگوئی بهینه از توریسم و معرفی آن به عنوان استراتژی جدید توسعه منطقه ای.
1-6- مطالعات انجام شده در این خصوص (سوابق موضوع)
مسعود تقوایی و محمد علی شاپورآبادی (1381: 253)، در تحقیقی تحت عنوان« توسعه منطقه برخوار اصفهان، از طریق گسترش توریسم »، تلاش می‌كنند تا مزایای صنعت توریسم، و نقش آن در ایجاد اشتغال و توسعه صنایع دستی، و همچنین نقش تعاون در مشاركت و توسعه را بررسی كرده، و سپس جاذبه های توریستی منطقه از جمله قالی بافی، صنایع دستی، جاذبه های كویری و غیره را معرفی نموده و در نهایت، ضمن ارائه یك الگو برای ایجاد و توسعه صنعت توریسم از طریق تشكیل تعاونی ها، موجبات توسعه منطقه را فراهم آورد. در این تحقیق به این نتیجه رسیده اند كه منطقه برخوار اصفهان و از جمله روستاهای آن، برای رشد كشاورزی صنعتی، در كوتاه مدت، دچار موانع زیادی است، اما از نظر منظره طبیعی، صنایع دستی، تولیدات قدیمی و سنتی و آثار باستانی، توان جذب تعداد زیادی سیاح و جهانگرد را دارد.
طرح جامع گردشگری در ایران(1352)؛ این طرح در بهمن 1352 تهیه شده است و بر این تفكر می باشد كه رشد توریسم چه از نظر كمی و چه از نظر كیفی، ممكن می باشد. بدین ترتیب این طرح، محور نقشی است كه بخش توریسم طی سالهای آتی در ایران بازی كرده و می‌كند. منابعی كه تجهیز نموده، دفاتر ارضی كه احتیاج داشته و امنیت اقتصادی كه بوجود می آورد، از جمله مواردی است كه در این طرح مطرح شده است. همچنین این طرح بر فراهم نمودن تسهیلات و تجهیزات كافی، هم از نظر كیفی و هم از نظر كمی برای جهانگردان تأكید می كند. در نهایت، در این طرح، بر لزوم توسعه زیربناها و ساختارهای حمل و نقل به عنوان كلید هر بازار جهانگردی و توسعه صنعت هتلداری، میزبانی، آژانس های مسافرتی، تورگردان ها و مدیریت، در تمام سطوح (عالی، میانه و عادی ) تأكید شده است.
عبدالحمید ابراهیمی (1376: 492) در مقاله ای تحت عنوان «تأثیر صنعت توریسم بر متغیرهای اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی ایران»، با تأكید بر ویژگی های فرهنگی و ارزشی ایران، بر لزوم بررسی عوامل اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی در توسعه پایدار صنعت توریسم و مدیریت بازاریابی استراتژیكی تأكید می كند، و بیان می دارد كه برای نیل به توسعه متوازن، مزایا و هزینه های این متغیرها باید درنظر گرفته شوند. علاوه بر این در این مقاله سعی شده است تا تعداد زیادی از مقیاس های كنترلی به عنوان استاندارد، مقررات و خط مشی ها در سطح محلی و منطقه ای بیان گردد. همچنین آثار مثبت و منفی صنعت توریسم به لحاظ اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی در ایران، در این مقاله مورد توجه قرار داده شده كه به طور خلاصه می توان به موارد زیر اشاره نمود؛ آثار مثبت: افزایش درآمد ارزی كشور، افزایش اشتغال و درآمد، حفاظت از میراث فرهنگی كشور، تبادل و تعامل فرهنگی، توسعه موزه ها، تئاترها و تسهیلات فرهنگی، حفاظت از منابع طبیعی، بهبود كیفیت محیط زیست و … و آثار منفی: تعارض بین افراد بومی و گردشگران، افزایش آلودگی هوا، آلودگی مناظر، ضایعات در مناطق مورد بازدید، آسیب رساندن به مكان های تاریخی و باستانی و سایر موارد.
حسن بیك محمدی (1379: 86) در تحقیقی تحت عنوان « نگرشی برآثار اقتصادی جهانگردی با نگاهی به ایران»، مطرح می كند كه با اینكه بیش از 150 سال از برگزاری نخستین تور سیاحتی در لندن نمی گذرد، این فعالیت توانسته است طی چندین دهه، جایگاه قابل توجهی در مبادلات اقتصادی- اجتماعی ملل، احراز نماید و امروزه به یكی از بزرگترین تحولات اجتماعی در تاریخ بشریت تبدیل گردد. در این تحقیق كه با استفاده از روش توصیفی و اسنادی تهیه شده، اهمیت صنعت توریسم و آثار اقتصادی آن در دنیا و ایران را تجزیه و تحلیل كرده و به این نتیجه می رسد كه كشور ایران با با وجود برخورداری از تمدن كهن و آثار تاریخی غنی و جاذبه های متعدد فرهنگی و طبیعی، استفاده چندانی از توانایی ها نبرده و به دلیل وابسته بودن اقتصاد مملكت به نفت، و مشكلات ناشی از غوغاسالاری قدرت های بزرگ اقتصادی با نوسانات شدید درآمدهای ارزی روبرو، و دچار ناپایداری اقتصادی است. این در حالی است كه می توان با استفاده از پتانسیل های گردشگری خود، این منابع عظیم را در خدمت اقتصاد كشور به كار گیرد و از آن نهایت بهره را ببرد.
[1]- صنعت جهانگردی در ایران، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، 1371، سرآغاز کتاب.
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
ای بر سبك زندگی 21
3-1-2- ماركس، طبقه و سبك زندگی 30
4-1-2- ماكس وبر و سبك زندگی 38
5-1-2- نظریه‌های معاصر دربارة طبقه اجتماعی 43
6-1-2- بوردیو و جامعه‌شناسی 50
7-1-2- تورشتاین وبلن 78
2-2- ی بر سوابق تجربی 82
3-2- جمع‌بندی دیدگاههای نظری و تدوین چارچوب نظری تحقیق 86
3ـ بخش سوم : روش‌شناسی موضوع 106
1-3- مفاهیم و متغیرها 107
2-3- چگونگی سنجش 107
3-3- نوع روش تحقیق 108
4-3- جامعه آماری 109
4ـ بخش چهارم : نتایج تحقیق 116
جداول توصیفی 117
طبقه اجتماعی 122
نتایج تحلیلی و جداول تقاطعی 124
نتایج نسبی رابطه اجتماعی 124
جداول تبیینی 127
اوقات فراغت 132
طبقه اجتماعی برحسب مدیریت بدن 151
طبقه و ورزش 153
نمودار فضای طبقاتی و سبك زندگی 157
جمع‌بندی از بخش تحلیل داده‌ها 158
5ـ بخش پنجم : نتیجه‌گیری 207
نتیجه‌گیری 208
منابع و مآخذ 211
ضمایم 217
پرسشنامه 1
جداول 8
فهرست جداول توصیفی
جدول شماره 1. تعداد پاسخگویان برحسب جنس 116
جدول شماره 2. تعداد پاسخگویان برحسب تحصیلات پدر 118
جدول شماره 3. تعداد پاسخگویان برحسب منزلت شغلی پدر 118
جدول شماره 4. تعداد پاسخگویان برحسب میزان درآمد ماهیانه پدر 119
جدول شماره 5. تعداد پاسخگویان برحسب سطح تحصیلات پاسخگویان 119
جدول شماره 6. تعداد پاسخگویان برحسب قیمت تقریبی اتومبیل 120
جدول شماره 7. تعداد پاسخگویان برحسب قیمت تقریبی منزل مسكونی 120
جدول شماره 8. تعداد پاسخگویان برحسب میزان سهام 121
جدول شماره 9. تعداد پاسخگویان برحسب طبقه اجتماعی 122
جدول شماره 10. تعداد پاسخگویان برحسب میزان سرمایه فرهنگی 123
جدول شماره 11. تعداد پاسخگویان برحسب میزان سرمایه اقتصادی 123
فهرست جداول تبیینی
جدول شماره 12. طبقه اجتماعی برحسب محل ملاقات دوستان 138
جدول شماره 13. طبقه اجتماعی برحسب نحوه رفتار والدین با دوستان پاسخگویان130
جدول شماره 14. طبقه اجتماعی برحسب نوع روابط اجتماعی 131
جدول شماره 15. طبقه اجتماعی برحسب میزان مطالعه 135
جدول شماره 16. طبقه اجتماعی برحسب گشت و گذار در خیابان 137
جدول شماره 17. طبقه اجتماعی برحسب رفتن به كافی شاپ 139
جدول شماره 18. طبقه اجتماعی برحسب رفتن به كنسرت موسیقی 140
جدول شماره 19. طبقه اجتماعی برحسب نواختن موسیقی 143
جدول شماره 20. طبقه اجتماعی برحسب رفتن به تئاتر 145
جدول شماره 21. طبقه اجتماعی برحسب شركت در پارتی‌ها و مهمانی‌ها 147
جدول شماره 22. طبقه اجتماعی برحسب نوع سلیقه افراد 149
جدول شماره 23. طبقه اجتماعی برحسب مدیریت بدن 152
جدول شماره 24. طبقه اجتماعی برحسب نوع ورزش 153
جدول شماره 25. طبقه اجتماعی برحسب نوع تهیه پوشاك 155
جدول شماره 26. طبقه اجتماعی برحسب سبك زندگی 156
طرح مسئله :
امروزه تجربه زندگی، تجربه امكانات و تجربه چگونه زیستن، تجربه‌ای است كه در درون ساختارها شكل گرفته و تكرار میشود . مردان و زنان درگیر زندگی در سراسر دنیا تجربه‌های متفاوتی از چگونه زیستن را از سر می‌گذرانند، بخش اعظم این تجارب در درون ساختارهایی شكل می‌گیرد كه از قدیم‌الایام تاكنون، به صور گوناگون وجود داشته‌اند. طبقه اجتماعی یكی از آن ساختارها محسوب میشود و سبك زندگی همان نوع تجربه‌ای است كه بدان اشاره شد.
«جامعه‌شناسانی كه ماشین زمان را متوقف كرده‌اند و با تلاش فراوان (در دوران مدرنیته و سرمایه‌داری) وارد موتورخانه آن شده‌اند تا نقش طبقه را در مسیرتاریخ پیدا كنند، می‌گویند كه نتوانسته‌اند جای طبقه را پیدا كنند، آنها فقط توانسته‌اند افراد بی‌شماری را با مشاغل، درآمدها و سلسله مراتب متفاوت مشاهده كنند (Thompson , 1968 : 939). البته آنها درست می‌گویند، چرا كه طبقه اجتماعی یك بخش از ماشین نیست بلكه طرز كاركردن و حركت آن است . جامعه‌شناسان با هر دیدگاه و مشرب فكری، در راه شناخت جامعه ناچارند دست به گروه‌بندی انسانها، مفاهیم و حتی رویكردها بزنند. قدمت برخی از این دسته‌بندی‌های شناخته شده به قبل از جامعه‌شناسی برمی‌گردد. بی‌شك طبقه اجتماعی چنین ویژگی را در تمایز با دیگر مفاهیم دارا میباشد . بخش بزرگی از تألیفات جامعه شناسان به طبقه اجتماعی و پیامدهای آن در زندگی اجتماعی اختصاص داده شده است. برخی از جامعه‌شناسان درمورد علل و عوامل ایجاد چنین ساختاری بحث‌های فراوان مطرح نموده و بسیاری دیگر ، زندگی اجتماعی انسانها را در طبقات مختلف مورد بررسی قرار دادهاند، فرصت‌های زندگی، سلامت جسمانی و روانی آموزش، شیوه‌های تربیتی یا سبك والدین و در نهایت سبك زندگی از جمله شاخص‌هایی هستند كه بارها در تقابل با طبقه اجتماعی قرارداده شده‌اند.
از دهه 70 تاكنون بحث‌های متفاوت و گسترده‌ای در خصوص سبك زندگی به مثابه یك مفهوم مدرن صورت گرفته است . مفهوم سبك زندگی دارای حوزه‌های گسترده مطالعاتی است كه یكی از این حوزه‌ها مطالعات فراغت است. چالش‌های تئوریك و سنجش‌های گسترده‌ای حول این موضوع صورت گرفته اما در یك دسته‌بندی می‌توان گفت كه دو رویكرد به این مفهوم از همه مباحث و رویكردهای دیگر متمایزند. رویكرد اول سبك زندگی را به عنوان متغیر و شاخصی جهت سنجش طبقه اجتماعی درنظر گرفته و به تعبیری سبك زندگی را متغیر وابسته تعریف نموده كه تغییراتش بسته به متغیرهایی چون جنس، سن، طبقه اجتماعی و . . . میباشد. رویكرد دوم با اعتقاد به اینكه شالوده‌های ساختاری (بخصوص طبقاتی) در جامعه معاصر به واسطه تغییرات بسیار گسترده و ژرف از هم گسسته‌اند به این نتیجه رسیده‌اند كه سبك‌زندگی‌امری نیست كه در نتیجه عضویت گروهی ، طبقاتی یا استمرار كنش‌های اجتماعی فرد به او تفویض شود بلكه فرد در جامعه مدرن مختار است سبك زندگی خود را به طور مداوم و روزمره بیافریند و در فعالیت‌های خود به صورت آشكاری مورد حفاظت و پشتیبانی قراردهد. بنابراین در این دیدگاه اعضای جامعه مدرن كلان شهر به كمك موقعیت یا ویژگی‌های ساختاری آنها تبیین نمی‌شوند. محقق با درك تغییرات گسترده مدنظر پست مدرنیتها و حتی بخشی از نظریات مدرن درخصوص مفاهیم طبقه اجتماعی و سبك زندگی، در رساله فوق سعی دارد به پاسخ چند سئوال دست یابد. پرسش اصلی رساله اینست كه در اوضاع و احوال فعلی كلان شهری مثل تهران آیا می‌توان خطوط تمایز و تشابه سبك‌های زندگی را براساس متغیرهای ساختاری تبیین نمود.
اهداف پژوهش :
هدف بنیادی رساله حاضر انجام پژوهشی جامعه‌شناختی پیرامون سبك زندگی در طبقات بالا، متوسط و پایین و همچنین بررسی ابعاد و مؤلفه‌های شكل‌دهندة ساختار طبقات اجتماعی و سبك زندگی میباشد. چارچوب كلی ترسیم اهداف اصلی پژوهش حاضر براساس نظریه بوردیو دربارة شاخص‌های مورد نظر درخصوص ترسیم ساختار طبقاتی شكل گرفته است . مقایسه سبك‌های زندگی سه طبقه یادشده هدف دیگر این پژوهش محسوب میشود. هدف دیگر پژوهش بررسی تفكیكی سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی بر روی سبك زندگی میباشد. هدف عمده دیگر در این خصوص بر این مبنا میباشد كه آیا همانگونه كه خود بوردیو در كنش عملی اعلام می‌كند، مطالعات و سنجش‌های انجام گرفته توسط ایشان قابلیت تعمیم به شرایط ایران را دارد یا نه، هدف دیگر پژوهش حاضر این است كه آیا می‌توان میزان و نوع سرمایه (اعم از فرهنگی و یا اقتصادی) را به عنوان شاخص و معیار تفكیك طبقات از یكدیگر درنظر گرفت و آیا سه طبقه یادشده تفاوت‌هایی در زمینه‌هایی چون روابط اجتماعی، نحوه گذران اوقات فراغت ، سلیقه و مدیریت بدن دارا می‌باشند.
اهمیت موضوع و ضرورت تحقیق :
حوزه‌های علمی مختلفی با اهدافی متفاوت ، مطالعاتی درخصوص سبك‌های زندگی و اوقات فراغت به انجام رسانده‌اند، مطالعات بر روی اجتماعات مهاجر، مطالعات شهری، تحقیقات بازاریابی، توریسم و در بخشی بحث‌های نظری درخصوص موضوع یادشده انجام گرفته است. به نظر می‌رسد درخصوص طبقه اجتماعی در ایران ، نوع فضای زیست هركدام از این طبقات مطالعات كمتری صورت گرفته است . با درنظرگرفتن رشد و گسترش طبقه متوسط مصرفی و شكل‌گیری طبقه اجتماعی جدیدی بعد از انقلاب (نوكیسه‌ها) و ظهور طبقه مرفه جدید، شاخه‌هایی از علوم انسانی و جامعه‌شناسی به بررسی سبك‌های زندگی تمایل پیدا نموده‌‌اند. آدرس بخشی از این كارها به صورت میان رشته‌ای بخصوص در زمینه بازاریابی در ایران انجام گرفته است . با بهم‌ریزی مرزهای طبقاتی كه در دوران رژیم پیشین در حال نضج‌گرفتن بود . به نظر می‌رسد دوره‌ای از تاریخ ایران كه در آن شعارهای یكسان‌سازی و نفی طبقه‌ای بودن جامعه تبلیغ می‌شد به سرآمده است و با گسترش طبقه متوسط خدماتی و طبقه تسلط یافته به عنوان طبقه مرفه ، بعد از انقلاب ضروری به نظر می‌رسد كه این آرایش و زندگی اجتماعی انسانهای واقع در این طبقات مورد بررسی قرار گیرد. ضرورت دیگر پژوهش ضرورتی نظری و جامعه‌شناختی محسوب میشود . ورود بحث سرمایه فرهنگی و دیگر اقسام سرمایه به عرصه مطالعات فرهنگی و دوری از تحلیل‌های جزم‌گرایانه و ایدئولوژیك از جامعه ضروری می‌نمایاند كه مطالعات و پژوهش‌های نظری و تجربی در اشل گسترده و یا حتی محدود درخصوص بحث بوردیو از فضای طبقاتی ، درایران شكل گرفته و عملیاتی شود . بنابراین مباحث بوردیو به عنوان یك فرضیه قابل بررسی ضرورتی، جهت جامعه‌شناسی محسوب می شود
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
ای برای ارتکاب جرائم شدید نظیر سرقت مسلحانه و قتل گردیده و بزهکار امروز را به مجرم فردا تبدیل کند(احمدی 129:1384).
در همه جوامع مسئله نظم و امنیت اجتماعی هم برای دولت و حاكمیت وهم برای مردم مسئله مهمی بوده است. روابط آدمیان در جامعه برنظم و قاعده های خاصی استوار است و شیوه های رسمی و غیررسمی نظارت وكنترل اجتماعی برای حفظ نظم و امنیت اجتماعی تدارك دیده شده است.به طور کلی،جامعه شناسی به عنوان یک رشته دارای دو مساله اساسی است:یکی مساله نظم که در منابع جامعه شناسی به
مساله هابزی معروف است،دوم مساله تغییر که به مساله مارکسی معروف شده است (چلبی 1375: 11).
اساس نظم اجتماعی بر شناخت و عمل به انتظارات متقابل و ایفای نقشهای اجتماعی استوار است. بطور كلی درهمه جوامع بشری نظم اجتماعی به شیوه های نظارت رسمی و غیررسمی تامین می شود، با وجود این در همه جوامع بشری هم افرادی وجود دارند كه از قواعد عموماً پذیرفته شده رفتار، تخطی می كنند در واقع اكثر مردم حتی اگر بطور خیلی جزئی هم باشد هنجارها را نقض كرده اند.
هر روزه ما چه در محیط اطراف خود و چه از طریق رسانه ها و روابط با دیگران از مسائل مختلفی چون قتل،سرقت، آدم ربایی، ترافیك، جنگ، آلودگی های زیست محیطی، تورم، افزایش خشونت، بیكاری، تجاوز به عنف، اختلاس، ارتشاء، افزایش مصرف الكل و مواد مخدر و. . . اطلاع پیدا می كنیم،حال ممكن است نسبت به بعضی ازآنها احساس ناراحتی و نگرانی داشته باشیم و نسبت به بعضی دیگر احساس تنفر و انزجار و نسبت به مواردی هم بی تفاوت باشیم و هیچ واكنشی نداشته باشیم. در این میان سرقت یا دزدی یکی از رایج ترین جرایم در همه جوامع بوده و هست. در جامعه فعلی ایران نخستین جرم در میان پسران نوجوان بزهکار سرقت است و یکی از جرایمی است که بسیار اتفاق می افتد و اهمیت نسبی آن در میان مجموعه جرایم رو به فزونی است.به طوری که رشد کمی و کیفی این آسیب اجتماعی مشهود است جداول زیر گویای این واقعیت است: (ادامه در فایل دانلودی)
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
:
این پایان نامه برای تحلیل سقط جنین های ارادی در ایران و با استفاده از روش شناسی کیفی و پدیدارشناسانه به نگارش درآمده است. با توجه به تحولات اقتصادی و اجتماعی چند دهه اخیر، استفاده از سقط جنین های ارادی در ایران بعنوان ابزار مکمل تنظیم خانواده در آمده است و بعنوان آخرین راه حل برای کنترل باروری بویژه ناخواسته آن می باشد. بر اساس برآورد غیر مستقیم سقط جنین های ارادی در ایران( آقایاری:1384، 34)، بطور متوسط هر زن ایرانی تا پایان دوران باروری خود کمی کمتر از 1 مورد سقط جنین ارادی را تجربه می کند(89/0)، که بیشتر این سقط ها غیر بهداشتی و غیر قانونی است که متعاقب آن مرگ و میر مادران و بیماریهای ناشی از سقط های نا ایمن را به خود اختصاص می دهد. در راستای درک پیامدهای خطرناک جسمی و روحی و مسائل مربوط به سقط جنین های ارادی که زنان با آن مواجهند، با استفاده از روش تحقیق کیفی(مصاحبه عمیق)، سعی می شود تا با به میدان آوردن زنان به آنچه در این مورد نادیده گرفته شده و مسائل مربوط به تجربه واقعی آنها از سقط جنین های ارادی بپردازد و با درنظر گرفتن عوامل اجتماعی و اقتصادی و روحی_روانی تاثیر گذار، به سقط جنین بعنوان یک پارادایم اجتماعی در نظر گرفت. مناسب ترین روش برای مطالعه سقط جنین از منظر زنان، روش پدیدار شناسانه است که تاکید بر تجربه زیسته زنان در مورد سقط ارادی شان می باشد. مطالعات انجام شده بیشتر پیرامون مسائل حقوقی و فقهی و پزشکی سقط جنین های ارادی بوده است و دیدگاه زنان بعنوان کسانی که آن را تجربه می کنند و در زندگی اجتماعی با مسئله آن مواجهند، مورد توجه نبوده است. پایان نامه حاضر در راستای رسیدن به شناخت تجربه زنان از سقط جنین های ارادی در 5 فصل تهیه شده است: در فصل اول به بیان مساله و اهمیت موضوع مورد بررسی و شیوع سقط جنین پرداخته می شود. در فصل دوم پیشینه بررسی در جهان و ایران و تاریخچه مختصری از سقط جنین و تاریخچه روشها و متدهای سقط جنین در جهان و ایران ارائه می گردد. در بخش پایانی فصل دوم چارچوب نظری مطرح می شود. در فصل سوم روش شناسی تحقیق و جامعه آماری و نمونه تحقیق و در فصل چهارم یافته های مصاحبه در بخش( توصیف جداول) و صحبت های زنان در مصاحبه آورده می شود. در فصل پنجم خلاصه و نتیجه گیری طرح می گردد.
بیان مساله و پیشینه تحقیق
باروری بعنوان ظرفیت زیست شناختی زنان برای تولید مثل است. زنان همیشه مظهر قدرتهای مولد و زایش بوده اند (فریدمن،1383،ص37). برای قرنهای متمادی منزلت اجتماعی زن و پایگاه زن در درون خانواده بر اساس باروری اش تعیین می شد و فرزندان در خانواده منبع مهم حمایت اقتصادی و اجتماعی از والدین به شمار می رفتند. از ابتدای قرن بیستم الگوی سنتی خانواده با شتاب گرفتن روند تحولات اقتصادی و اجتماعی تدریجا رو به تغییر نهاد و این تحولات بر بافت سنتی خانواده تاثیرات مهمی گذاشت، عواملی مانند: فرصت های آموزشی و تحصیلی برای زنان، افزایش دسترسی به وسائل پیشگیری و اشتغال جدید فعالیت اقتصادی زنان اثرات بازدارنده ای بر باروری داشت (عباسی شوازی و عسگری ندوشن،1384، صص34-33).
یافته های تجربی نشان می دهدکه تغییر قابل توجه رفتار باروری می تواند تا حد زیادی ناشی از تغییرات عمده ارزشی و نگرشی افراد در زمینه هایی چون تشکیل خانواده و ایده ال های فرزندآوری باشد(احمدنیا، 1383، ص 197). بر اساس تحقیق عبداللهیان(1383)، ارزش فرزندآوری طی روند عقلانی کردن نهاد ازدواج و روابط زناشویی دستخوش تغییر شده است. حدود90% از افراد مورد بررسی در تحقیق فوق اعتقاد داشتند که داشتن یک یا دو فرزند تعداد ایده آلی است و تنها 2% از افراد داشتن بیش از سه فرزند را ایده آل دانسته اند. این امر نشان دهنده آن است که دیدگاههای سنتی در خصوص تشویق به داشتن فرزند بیشتر عمومیت بسیار کمی دارد.
طبق محاسبات میزان باروری در ایران، سطح باروری از 4/6 فرزند بطور متوسط برای هر زن در سال1365 به 8/2 فرزند در سال 1375 کاهش می یابد و امروز باروری در ایران نزدیک به 1/2 فرزند بطور متوسط برای هر زن می باشد( فولادی، 1383، ص 290).
از دیرباز شایع ترین روشها برای کاهش کنترل موالید و جلوگیری از تولد فرزند ناخواسته سقط
جنین های ارادی بوده است. باروری نا خواسته به معنای آن است که زوجین یا یکی از آنها تصمیم به بچه دارشدن نداشته اند و یا همزمان با استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری حامله شده اند. در بارداری ناخواسته زنان بار مسئولیت فیزیکی، عاطفی و درد و رنج حاصل از حاملگی نا خواسته را متحمل
می شوند، تصمیم گیری برای زنان در این مورد که حاملگی را تا پایان دوره ادامه دهند یا سقط را انتخاب کنند کار بسیار دشواری است و زمانی که انتخاب او سقط باشد با یک کشمکش مداوم مواجه شده و در تمام این دوره ممکن است مرحله گوناگونی از نگرانی، افکارپریشان کننده، عصبانیت و افسردگی را تجربه کنند ( پورذکریا،1381، ص7) از آنجایی که مادری نقش طبیعی و مطلوب برای زنان تعریف شده، سقط جنین در حاملگیهای نا خواسته را اغلب کاری غیر طبیعی و فجیع می دانند چون تصور می شود که آنان باید فرزند بخواهند (آبوت و والاس،1376 ، ص185). سقط جنین ارادی به بیرون راندن ارادی محصول حاملگی قبل از پایان هفته بیستم حاملگی اطلاق می شود به گونه ای که جنین زنده یا قابل زیستن نباشد(شمشیری میلانی،1384، ص 459 ).
در کشور ایران نیز همراه با تحولات اقتصادی واجتماعی چند دهه اخیر استفاده از سقط جنین های ارادی در کنار روشهای دیگر جلوگیری از بارداری بطور چشمگیری افزایش یافته و سقط جنین به عنوان ابزار مکمل تنظیم خانواده در آمده است. با آنکه سقط جنین به عنوان یکی از عوامل مهم تاثیر گذار روی سلامت مادر و بطورکلی زنان هر جامعه ای است در بیشتر کشورهای در حال توسعه بویژه در آنهایی که سقط جنین به نحوی ازانحا با حساسیت اجتماعی و مذهبی و نیز موانع قانونی همراه میشود اطلاعات و داده های معتبر و موثقی در دست نبوده و در بیشتر موارد جمع آوری اطلاعات در مورد سقط جنین چه از نوع مطالعات پیمایشی و چه از نوع گزارشهای رسمی و یا کلینیکی از عدم دقت در اطلاعات رنج
می برد. بر اساس پژوهش برآورد غیر مستقیم نرخ سقط جنین عمدی در ایران که توسط آقایاری (1384 ) انجام گرفته میزان سقط جنین کل برای کشور ایران حدود 93/. مورد در طول دوران باروری هر زن برآورد شده است، که میزان سقط جنین عمدی در کل نقاط شهری در حدود93/. (کمی کمتر از 1) و در نقاط روستائی کشور بطور متوسط در حدود 89/. برآورد شده است. بطور متوسط هر زن ایرانی تا پایان دوره باروری خود با فرض رواج باروری طبیعی کمی کمتر از یک مورد سقط جنین عمدی را تجربه می کند. قرار گرفتن کشور ایران در دوره گذار جمعیتی در سالهای اخیر که در آن از سقط جنین در زمان شکست روشهای پیشگیری بعنوان آخرین راه حل برای کنترل باروری بویژه ناخواسته آن استفاده |
می شود دلیلی بر تجربه میزان بالای سقط جنین عمدی در کشوربوده است(آقایاری،1384، ص34).
بر اساس آمار ارائه شده توسط وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی در ایران، سالیانه 80 هزار سقط صورت می پذیرد که بیشتر آنها غیر بهداشتی وغیر قانونی می باشد که گزارشات بالائی از سقط های غیر بهداشتی و متعاقب آن مرگ و میر مادران و بیماریهای ناشی از سقط های نا ایمن را به خود اختصاص
می دهد(آخوندی و بهجتی اردکانی، 1381،ص18).
در بخشی از تاریخچه کشورها مواردی که سقط جنین مجاز شمرده می شود شامل موارد زیر می باشد:
-دخالت در حفظ سلامت زنان (در زمینه حفظ حیات)
-حفظ سلامت جسمی زنان
-حفظ سلامت روانی زنان
-خاتمه دادن به حاملگی های ناشی از تجاوز یا زنای با محارم
-حدس اختلال در جنین
خاتمه دادن به حاملگی به دلیل اجتماعی یا خانوادگی(سازمان ملل،2002،ص8).
در حالی که اکثر کشورهای توسعه یافته از جمله استرالیا، دانمارک، فرانسه، آلمان، ایتالیا و روسیه همه این کدها را در مورد اجازه سقط جنین پذیرفته اند. کشورهایی چون افغانستان، الجزایر، آنگولا، بنگلادش، شیلی، ایران، عراق و پاکستان در بیشتر موارد با این موارد مخالف
اند و این در حالی است که رقم سقط جنین غیر قانونی و مرگ مادران در اثر سقط های ناایمن در کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته بسیار بالاست(سازمان ملل،2002).
در کشورهایی که قانون اجازه سقط جنین را نمی دهند زنان متمول می توانند در شرایطی سالم و ایمن جنین خود را سقط کنند اما زنان روستایی و یا زنان فقیر با رجوع به افراد ناکار آزموده و غیر متخصص جان خود را به خطر می اندازند (آلن گاتمچر، 1995،ص32).
شیوع سقط جنین های ارادی میان زنان ایرانی آشکار می سازد که باید به این پدیده بعنوان مساله اجتماعی نگریست که علی رغم تحریم و منع قانونی و عرفی آن، زنان در برابر حاملگی های ناخواسته و بدون برنامه ریزی خود، به دلایل اقتصادی، اجتماعیو روحی_ روانی بدان مبادرت می ورزند. از آنجایی که اغلب سقط جنین های ارادی خارج از نظام قانونی صورت می گیرد گاه زنان خود را در معرض شرایط خطرناک و ناسالم قرار می دهند و پیامدهای جسمی، روحی، روانی آن شامل حال زنان می شود. در راستای درک پیامدهای خطرناک جسمی و روحی و مسائل مربوط به سقط جنین ارادی که زنان درگیر با آن می باشند و آنرا تجربه می کنند، سوال اصلی تحقیق حاضر این است که درک و تجربه زیسته[1] زندگی آن دسته از زنانیکه سقط جنین ارادی داشتند چگونه قابل فهم و شناخت است؟ آیا تجربه سقط جنین برای این دسته از زنان درک منحصر به فردی از این تجربه به بار آورده است؟ تا از این طریق به شناخت کیفیت سقط جنین زنان، دلایل و ترجیهات زنان برای سقط، قدرت انتخاب آنان در تصمیم گیری، نگرشهای مذهبی شان نسبت به سقط جنین و واکنش زنان به تحریم و سکوت آن بپردازد. این مطالعه در پی آنست که هنجارها و ارزشهای اجتماعی و فرهنگی پنهان در رابطه با سقط جنین های ارادی که هم جامعه و هم خانواده در قبال آن سکوت اتخاذ کرده اند را روشن سازد و با در نظر گرفتن زنان به آنچه که در این مورد نادیده گرفته شده و مسائل مربوط به تجربه واقعی آنان از سقط جنین بپردازد. درنهایت باید با در نظر گرفتن عوامل اجتماعی و اقتصادی و روحی_روانی تاثیر گذار بر سقط جنین و اثرات منفی سقط های نا ایمن بر سلامت زنان به آن به عنوان پارادایم اجتماعی و نه صرفا حقوقی و دینی نگریست. هدف این تحقیق آنست که با نگاه زنانه به سقط جنین به ابعاد پنهان این مساله اجتماعی پرداخته شود و به نحوی از آنحا سکوت تابویی آن شکسته شود. در نتیجه یک مطالعه ژرفانگر و پدیدار شناسانه برای درک تجربه زیسته زنان بهترین راه بررسی ابعاد پنهان این مساله می باشد تا از این طریق با تاملی بیشتر بر جنبه های پنهان سقط ارادی راهکارهایی جهت برخورد صحیح با این معضل تهدید کننده سلامت زنان فراهم شود تا در صورت حاملگی ناخواسته با تصویب قوانین تدابیری برای بهداشتی و ایمن نمودن آن اندیشیده شود چرا که زنان اولین قربانیان سقط های غیر قانونی و ناایمن اند.
شیوع سقط جنین
بطور کلی هر ساله در جهان تقریبا 210میلیون زن حامله می شوند و 130میلیون از آنها کودکان زنده بدنیا می آورند و در حدود 80 میلیون از حاملگی ها بدون برنامه ریزی است. بعضی از زنان دوره حاملگیشان را ادامه می دهند در حالی که گروهی دیگر بطور غیر ارادی دچارسقط جنین می شوند و گروهی دیگر بطور ارادی سقط جنین می کنند (سازمان جهانی[2] بهداشت، 2004، ص 1)
برآوردها نشان می دهد هرساله 45 میلیون از حاملگی ها (4/12%)، بطور ارادی خاتمه داد می شوند که 26 میلیون از آنها (7/57%)، بطور قانونی و 19میلیون از آنها (3/42%) خارج از سیستم قانونی انجام
می شود (2004 ص1).
مواردی که خارج از حوزه نظارت قانونی صورت می گیرد اغلب بوسیله افراد غیر متخصص و یا تحت شرایط غیر بهداشتی و یا در شرایطی مشابه صورت می گیرد. این نوع سقط جنین ها که از آنها بعنوان سقط های نا ایمن یاد می کنند نوعی غفلت از مشکلات در زمینه مراقبت از سلامت و تندرستی در کشورهای در حال توسعه در نظر گرفته می شود و که بوسیله بی کفایتی افرادی که اقدام به این امر
می کنند و روشهای مخاطره آمیز و وسایل غیر بهداشتی ای که بکار می برند مشخص می شود. بعبارت دیگر زنانی که به افراد غیر ماهر و وسائل غیر بهداشتی پنهانی مراجعه دارند، سلامت و تندرستی شان به خطر می افتد. سقط جنین نا ایمن ممکن است بوسیله خود زن صورت بپذیرد و یا بوسیله افرادی که تخصص پزشکی ندارند و یا بوسیله یک پزشک در تحت شرایطی صورت بگیرد که غیر بهداشتی است. سازمان بهداشت جهانی شرایط ناسالم سقط را اینگونه تعریف می کند: انجام کورتاژ و سقط جنین توسط فرد ناکارآزموده و فاقد تخصص لازم و یا در شرایطی که فاقد امکانات پزشکی لازم است و یا هر دوی آنها (همان،ص1).
سازمان بهداشت جهانی تخمین می زند که هرساله نزدیک به 68 هزار زن در جهان بخاطر سقط های نا ایمن جان خود را از دست می دهند و در حدو د 99درصد از این زنان در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند، جایی که سقط جنین در آن به وسیله قانون محدود شده وفاقد سرویسهای مراقبت از سلامت مادران می باشد(مسکه[3]،2006،ص2). در مجموع آن کسانی که بخاطر سقط های نا ایمن جان خود را از دست می دهند دهها نفر ازهزاران افرادی اند که رنجهای مزمن و جبران ناپذیری را بخاطر سقط های نا ایمن متحمل می شوند که حتی منجر به نازایی تعدادی از زنان می شود (سازمان جهانی بهداشت، 2004: ص2).
علت اینکه سقط جنین بطور قانونی در بسیاری از کشورها محدود شده، بدلیل آنست که سطح زیاد حاملگی های نا خواسته، احتمال سقط های نا ایمن را افزایش می دهد (همان،ص4).
براساس جدول شماره 1 به گفته چاوکین[4] که درکلینیک بهداشت جمعیت و خانواده در کلمبیا مشغول به کار بوده است، 25درصد از سقط جنین ها در آفریقا در میان زنان نوجوان رخ می دهد در مقایسه با 14درصد در آمریکای لاتین و کارائیب و 9درصد از این گروه سنی در آسیا ،زنان سنین 30 سال و بالاتر. 23درصد از سقط های نا ایمن را درآفریقا به خود اختصاص داده اند در حالیکه در آسیا 42درصد از سقط های نا ایمن را این گروه سنی به خود اختصاص دادهاند و در آمریکای لاتین و کارائیب این رقم 34درصد میباشد (مسکه،2006،ص2).
-1 Live Experience
1- WHO(World Health Organization)
1-Deboran Mesce
[4] -Wendy chavkin
***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است