در فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش بیان گردید. در آن فصل بیان شد;خطمشی تقسیم سود به عنوان یکی از اطلاعات اثرگذار در بازار سرمایه، برای سرمایهگذاران اهمیت خاصی دارد. زیرا اغلب سرمایهگذاران با بهره گرفتن از آن اقدام به اخذ تصمیمات مورد نظر خود مینمایند. به منظور افزایش قدرت پیشبینی سرمایهگذاران و کاهش ریسک شرکت، شناسایی عوامل مؤثر بر خط مشی تقسیم سود میتواند بسیار مفید و حائز اهمیت باشد. اهمیت این موضوع نزد مدیران شرکتها به جهت استفاده از اطلاعات حاصله در فرایند اداره شرکت و ارزیابی بازار از عملکرد آنان جدی است. از همین رو بخشی از توجه و توان مدیران شرکتها معطوف به مقولهای است که از آن تحت عنوان خطمشی تقسیم سود یاد میشود.
اما مهمتر از خطمشی تقسیم سود، ریشهیابی دلایل اتخاذ خط مشی تقسیم سود از طرف شرکتها است. زیرا دلایل و عوامل تعیینکننده به دست آمده از این ریشهیابی، نه تنها به توضیح رفتار شرکتها در گذشته کمک میکند، بلکه ابزاری را برای پیشبینی حرکت و مسیر آتی آن ها در این حوزه فراهم میآورد. بنابرین در این فصل، در جهت بررسی موضوع مذکور ابتدا روش پژوهش بیان میشود و برای این کار ابتدا به تشریح مسأله و سپس فرضیههای تحقیق پرداخته خواهد شد. در ادامه قلمرو و دوره زمانی پژوهش، جامعه آماری مورد مطالعه بیان میشود و در عنایت متغیرهای تحقیق، روشهای آماری متناسب با روش پژوهش، مدلهای مورد استفاده تشریح میگردد.
۳-۲- روش پژوهش
این پژوهش از نوع پژوهشهای تجربی میباشد و انجام پژوهش به صورت قیاسی – استقرایی میباشد. در مبانی نظری و پیشینه پژوهش عمدتاًً از مقالات متعدد لاتین و فارسی اخذ شده از اینترنت، کتابخانهها و همچنین مجلات تخصصی و پایان نامه ها استفاده می شود و به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز این پژوهش از قبیل ارزش بازار سهام و اطلاعات منعکس شده در صورتهای مالی و اطلاعات لازم برای آزمون فرضیهها از بانک اطلاعات نرمافزارهای رهآوردنوین، تدبیر پرداز و لوح فشرده صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس استفاده شده است.
۳-۲-۱- از نظر هدف
از آنجا که هدف پژوهشهای کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است، تحقیق حاضر از نوع کاربردی است.این نوع تحقیقها به سمت کاربرد عملی دانش هدایت میشود.
۳-۲-۲- از نظر نحوه اجرا
همچنین این پژوهش پس رویدادی و از لحاظ ماهیت، از نوع علی است. زیرا از یک طرف وضع موجود را بررسی میکند و به توصیف منظم و نظامدار وضعیت قبلی آن میپردازد و از طرف دیگر رابطه بین متغیرهای مختلف را با بهره گرفتن از تحلیل رگرسیون، کشف یا تعیین میکند.
در مبانی نظری و پیشینه پژوهش عمدتاًً از مقالات متعدد لاتین و فارسی اخذ شده از اینترنت، کتابخانهها و همچنین مجلات تخصصی و پایان نامه ها استفاده می شود و به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز این پژوهش از قبیل ارزش بازار سهام و اطلاعات منعکس شده در صورتهای مالی و اطلاعات لازم برای آزمون فرضیهها از بانک اطلاعات نرمافزارهای رهآوردنوین، تدبیرپرداز و لوح فشرده صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس استفاده شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق و برآورد مدلها، از رویکرد داده های ترکیبی[۵۵] استفاده شده است.
۳-۲-۳- از نظر نحوه ارتباط بین متغیرها
برای آزمون فرضیههای پژوهش از رگرسیون چندگانه زیر استفاده میشود. در این پژوهش، متغیر سیاست تقسیم سود به عنوان متغیر وابسته و متغیرهای مالکیت نهادی، مالکیت فردی، وجه نقد عملیاتی و حساسیت وجه نقد به عنوان متغیرهای مستقل، همچنین متغیرهای کنترلی، اندازه شرکت، اهرم مالی و سودآوری در نظر گرفته شدهاند.
۳- ۳ – فرضیه های پژوهش
به منظور تحقق به اهداف پژوهش، فرضیه های پژوهش به شرح زیربیان میشود:
فرضیه اول
H0: بین مالکیت نهادی و سیاست تقسیم سود رابطه معناداری وجود ندارد
H1: بین مالکیت نهادی و سیاست تقسیم سود رابطه معناداری وجود دارد
فرضیه دوم
H0: بین مالکیت فردی و سیاست تقسیم سود رابطه معناداری وجود ندارد.
H1: بین مالکیت فردی و سیاست تقسیم سود رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیه سوم
H0: بین وجه نقد عملیاتی و سیاست تقسیم سود رابطه معناداری وجود ندارد.
H1: بین وجه نقد عملیاتی و سیاست تقسیم سود رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیه چهارم
H0: بین حساسیت جریانات نقدی و سیاست تقسیم سود رابطه معناداری وجود ندارد.
H1: بین حساسیت جریانات نقدی و سیاست تقسیم سود رابطه معناداری وجود دارد.
۳-۴- جامعه آماری و نمونه آماری
هدف از انجام هر پژوهشی، شناخت و پیش بینی یک پدیده در یک جامعه آماری است. برای به دست آوردن شناخت از آن پدیده، نمونه هایی از آن جامعه انتخاب می شود و بررسیها و تجزیه و تحلیلها بر روی آن نمونه منتخب، انجام شده و سپس نتایج به دست آمده به کل جامعه آماری، تعمیم داده می شود.
۳-۴-۱- جامعه آماری
با توجه به آنچه در قسمت قلمروی مکانی تحقیق گفته شد، جامعه آماری این پژوهش، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.
۳-۴-۲- نمونه آماری پژوهش
در تعریف نمونه باید گفت: در معنای کلی هر جزء از جامعه را میتوان نمونه آن جامعه خواند امّا در معنای متعارف و دستوری کلمه، در هر جامعه به آن جزئی از نمونه گفته می شود که معرف جامعه باشد. منظور از شرط معرف بودن آن است که همه صفات آن جامعه، خاصه آن صفاتی که از لحاظ موضوع پژوهش دارای اهمیت است، به تناسب در نمونه وجود داشته باشد و بتوان نتایج حاصل از آن را به کل جامعه آماری تعمیم داد. در این پژوهش نمونه گیری به روش حذفی و با اعمال محدودیتهای زیر در فاصله زمانی ۱۳۸۶ تا۱۳۹۱
انجام می شود:
در این پژوهش پس از نمونهگیری محدودیتهای زیر اعمال انجام می شود:
الف: تاریخ سال مالی شرکت میبایستی منتهی به پایان اسفندماه هر سال باشد.
ب: ارزش حقوق صاحبان سهام (ارزش دفتری) منفی نداشته باشند.
ج: شرکتهای سرمایهگذاری با فعالیتهای خاص(تأمین مالی) نباشند.
د: شرکتها افزایش سرمایه به هر طریقی نداشته باشند.
و: اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه متغیرها را داشته باشند.
نهایتاًً ۸۷ شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.
خلاصهای از غربال کردن جامعه آماری جهت دست یافتن به نمونه مورد نظر:
پس از استفاده از جدول اعداد تصادفی، طبق محاسبات فوق، ۳۱۳ شرکت به عنوان نمونه اولیه ( نمونه بدون در نظر گرفت محدودیتهای عنوان شده در فوق) انتخاب شدند. سپس با توجه به محدودیتهای فوقالذکر، نمونه نهایی را طبق اطلاعات ارائه شده در جدول زیر انتخاب نمودهایم: